علی گلی زاده - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه محقق اردبیلی
وحید جعفری بهی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حشره شناسی کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

کفشدوزک ها یا حشرات خانواده Coccinellidae بواسطه فعالیت شکارگری خود نقش قابل توجهی در کنترل طبیعی شته ها دارند. گونه Hippodamia variegata (Goeze) دارای پراکنش گسترده در دنیا و ایران بوده و از اغلب نقاط کشور به عنوان شکارگر مهم شته ها گزارش شده است. آگاهی از جنبه های مختلف بیولوژی این شکارگر قبل از بکارگیری آن در برنامه های کنترل بیولوژیک، نقش مهمی در موفقیت برنامه ها خواهد داشت. برای این منظور طول دوره مراحل مختلف رشدی کفشدوزک در تغذیه از دو شته میزبان، شته جالیز Aphis gossypii Glover و شته رز Macrosiphum rosae L. بررسی و مورد مقایسه قرار گرفت. برای این منظور تعداد 100 عدد تخم همسن کفشدوزک انتخاب شده و این تخم ها به صورت انفرادی تا زمان ظهور حشرات کامل کفشدوزک روی هرکدام از شته های میزبان در دمای 2±25، رطوبت نسبی 5±65 و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داده شده و طول دوره مراحل رشدی آنها ثبت گردید. بر اساس نتایج به دست آمده مرحله رشدی تخم کفشدوزک در روی دو گونه شته میزبان تفاوت معنی داری نشان نداد. مدت زمان سپری شده برای تکمیل مراحل رشدی لارو و شفیره کفشدوزک در تغذیه از شته رز به طور معنی داری طولانی تر از مدت زمان ثبت شده روی شته جالیز بود. کل دوره نابالغی کفشدوزک روی شته جالیز و شته رز به ترتیب برابر 17/15 و 91/16 روز ثبت شد که تفاوت معنی داری باهم داشتند. این یافته ها می تواند به عنوان اطلاعات پایه در طراحی برنامه های کنترل بیولوژیک و مدیریت تلفیقی شته های مورد بررسی مد نظر قرار بگیرد

زیست شناسی، شته جالیز، شته رز، کفشدوزک Hippodamia variegata، کنترل بیولوژیک