سید الیاس مرتضوی - Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran (ABRII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
امیربهرام مرادی - National Institute of Genetic Engineering and Biotechnology, Pajoohesh Town, Tehran - Karaj Highway, Tehran, Iran

نظر به اهمیت ارزیابی ایمنی تراژن برای استفاده در برنامه های مهندسی ژنتیک و تولید محصول تراریخته، یک مطالعه کتابخانه ای و بیوانفورماتیک برای ارزیابی ایمنی ژن cryIAc و پروتئین CryIAc برای انسان، دام و محیط زیست انجام شد. در این بررسی ابتدا ضمن تشریح مکانیسم مولکولی عملکرد این ژن در اتصال به گیرنده های خاص خود در روده میانی لارو حشرات هدف، اختصاصی بودن این گیرنده ها و عدم وجود آن در سایر موجودات نشان داده شد. جنبه بعدی ایمنی، بررسی هضم کامل در شرایط شبیه سازی شده شیره های معده ای و روده ای است. مطالعات مختلفی که تاکنون انجام شده اند، حاکی از هضم پذیری کامل این ژن و پروتئین در دستگاه گوارش پستانداران و به ویژه انسان است. نشان داده شده است که افزوده شدن پروتئین خالص به جیره غذایی جانواران آزمایشگاهی باعث بروز هیچ مشکلی نشده است و افزودن آن به صورت غذای کامل نیز در جانوران آزمایشگاهی و دام ها هیچگونه مشکل و یا تغییری نسبت به جیره های بدون آن پروتئین نداشته است. سپس احتمال سمیت زایی پروتئین CryIAc مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که این پروتئین هیچ تشابهی با پروتئین های سمی شناخته شده ندارد و لذا احتمال وجود سمیت در آن منتفی است. آلرژی زایی این پروتئین نیز با ابزارهای بیوانفورماتیکی مورد بررسی قرار گرفت و هیچ گونه حساسیت زایی در آن مشاهده نشد. در نهایت جنبه های زیست محیطی پروتئین CryIAc از نظر بقا و پایداری در محیط چه به صورت خالص و چه به صورت بقایای گیاهی مد نظر قرار گرفت. نتایج حاکی از تجزیه سریع این پروتئین در خاک و ایمنی کامل آن برای محیط زیست است. از این رو، ایمنی کامل این پروتئین برای انسان، دام و محیط زیست به اثبات می رسد.

Biosafety, genetic engineering, CryIAc protein, toxicity, allergenicity, ایمنی زیستی, مهندسی ژنتیک, پروتئین CryIAc, سمیت, حساسیت زایی