بررسی جایگاه رمز و نماد در انتقال درونمایه های عرفانی در منتخبی از رمان های معاصر

رمان معاصر از جمله بسترهای مناسب برای طرح نظرهای گوناگون است. عرفان و نگرش های عرفانی، یکی از گفتمان های غالب و رایج در پاره ای از رمان ها است که نویسنده با شگردهای گوناگون ادبی به بیان آن می پردازد. رمز و نماد در این رمان ها از جمله عناصر غالب و دست مایه های ادبی، کارکردی بسیار گسترده در بیان مفاهیم و مضامین عرفانی دارند که در خدمت هدف غایی داستان، یعنی معرفت افزایی و رسیدن به بصیرت و آگاهی است که برای سالک معرفت، جنبه ی تعلیمی دارد. مساله اساسی در این پژوهش که به شیو? کتابخانه ای و توصیفی – تحلیلی صورت گرفته، تبین و شناخت رمز و نماد در انتقال درونمایه های عرفانی در سه رمان « روی ماه خداوند را ببوس »، « ملکوت » و « باده کهن » است؛ که پژوهشگر به عنوان منتخبی از رمان هایی که در آن به بیان اندیشه های عرفانی پرداخته شده، توجه نموده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رمز و نماد در سه رمان مورد بحث، چیزی جدای از محتوا و درونمایه داستان ها نیستند، از حالت آرایه ای آن خارج شده اند و به شکل تعبیر، تاویل و مکاشفه کارکردی بسیار گسترده در بیان مفاهیم و مضامین عرفانی دارند.

Keywords:

رمان معاصر , عرفان , رمز , نماد