افسانه حسن زاده دستجردی

روایتهای اسطوره ای درباره مرگ و رستاخیز دوباره در ادبیات اغلب ملتها نمود یافته است. در برخی از روایتها، ایزدی گیاهی شهید میشود. ایزدبانوی باروری به جست وجوی او سرزمین زندگان را ترک میکند. در غیبت آنها، تاریکی، ناباروری، مرگ، و ویرانی جهان را فرامیگیرد و با بازگشتشان، زندگی و رویش از نو آغازمیشود. در برخی دیگر، تنها ایزدبانوی باروری حضور دارد و جهان از وجود او آفریده میشود. در این پژوهش، با بهره گیری از روش تحلیلی، دو متن برجسته از ادبیات دو ملت، شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» اثر فروغ فرخزاد و «سرزمین ویران» اثر تی. اس. الیوت با هدف نشاندادن میزان بازتاب الگو یا الگوهای اسطورهای باروری بررسی و مقایسه شد. حاصل آنکه هر دو شعر کهن الگوها و بنمایه های اسطورهای مشترکی دارند و از ساختار الگوی اسطوره های باروری پیرویمیکنند. در شعر فروغ، ایزدبانوی باروری برجستهشده و نشانه هایی از ایزد گیاهی نیز دیده میشود، اما در «سرزمین ویران»، ایزد گیاهی نقشی محوری دارد. فروغ مانند الیوت از این اسطوره تاثیر پذیرفته و به مقتضای فرهنگ و جنسیت خود تغییراتی در آن ایجاد کرده است.

اسطوره باروری, بررسی تطبیقی, تی. اس. الیوت, فروغ فرخزاد, مرگ و زندگی