مهدی شیخنا - دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی
حمید آسایش - دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی
عیسی مالمیر - دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی

بعد از وقوع حوادث غیر مترقبه اغلب گروهی از مردم آسیب می بینند که نیازمند توجهاتی چون به داشـت روانـی و مـشاوره هستند . هر چند ممکن است تعداد آسیب دیدگان، نوع و عامل آسیب متفـاوت باشـد ولـی همگـان نیازمنـد خـدمات ویـژه ای هستند . افراد و جوامعی که توسط بلایا، وضعیتهای اورژانسی پیچیده و مشکل و موقعیتهای تعارض برانگیـز متـأثر مـی شـوند، متحمل مشکلات رفتاری، روا نشناختی ( طبق آمار سازمان بهداشت جهانی احتمال ابتلا به بیماریهای روانی پس از بروز حـوادث غیر مترقبه 5-10% افزایش می یابد ) و هیجانی می شوند که آسیب پـذیری آنهـا را افـزوده و سـبب کـاهش تـوان سـازگاری 1 و بهبودی 2 آنها می شود . در برخورد با حوادث غیرمترقبه ما با سه فازموا جه هستیم : مرحله فوری 1-4) هفته ) 3 ،کوتـاه مـدت -6) 1 ماه ) 4 وبلند مدت 6) ماه به بعد ) 5 که متناسب با هر مرحله مراقبتها و خدمات روانی - اجتماعی ویژه ای ارائه می شود . یک رویکرد مبتنی بر مستندات تحقیقاتی است که به منظور کمک به انطباق آسیب دیدگان 6 « کمک اولیه روانی _ اجتماعی » با شرایط موجود پس از بروز حوادث غیرمترقبه ارائه می گردد و به کاهش پاسخهای هیجانی و جسمی در مرحله فـوری کمـک می کند . افراد ارائه کننده خدمات و مراقبتهای روانی - اجتماعی از قبیل مراقبان، رهبران تیمهای مداخله گر، داوطلبـان، منـابع اطلاعاتی و ... از جمله کسانی اند که در ارائه کمکهای اولیه روانی _ اجتماعی نقش داشته و باید از اصول آن آگاهی داشته باشند . ما در این مقاله بر آنیم که پس ازبیان حمایت های روانی - اجتماعی در فازهای مختلف بلایا، بر روی مفهوم کمک اولیه روانی - اجتماعی تمرکز کرده به دنبال تبیین و تشریح آن به بیان اصول آن برای این مراقبان بپردازیم .