صادق درخشان سامانی - ارشد مدیریت آموزشی
سحر زمانی احمدمحمودی - لیسانس علوم تربیتی
مریم یعقوبی سامانی - لیسانس علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

پژوهش حاضر با تکیه بر روش تحلیل اسنادی و تحلیل مضمون، تربیت معنوی، اهداف و اصول آن را بر اساس آموزه های امام علی (ع) در نهج البلاغه مورد بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق تشریح و تبیین اهداف و اصول تربیت معنوی و مولفه های آن با استناد به نهج البلاغه بوده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که تربیت معنوی در سیاق مفاهیم نهج البلاغه، تربیت الهی است که تقرب الهی، تقوا و عبودیت از مهم ترین اهداف تربیت معنوی می باشند و مهم ترین اصول تربیت معنوی از منظر نهج البلاغه مشتمل بر اصل کرامت، اصل محبت، اصل فروتنی و اصل تعقل است. در این راستا، نخست جوانب مختلف نظام تعلیم و تربیت اسلامی توصیف و بنیاد تعیین اهداف تربیتی در اسلام عنوان شده است. سپس اهداف تعلیم و تربیت در اسلام مطرح می شود؛ که در این مورد، تقوا مهم ترین هدف اساسی تربیت ذکر شده است. در مرحله دوم، تربیت از دیدگاه نهج البلاغه به این ترتیب مطرح می شود: ابتدا نکاتی مهم از اندیشه های تربیتی حضرت علی (علیه السلام)به استناد شواهد مکتوب و بررسی ها عنوان می شود و سپس تلاشی که به استناد تحلیل محتوای تربیتی کتاب نهج البلاغه به صورت تالیف توسط نگارنده صورت گرفته و ضمن آن نکات تربیتی استخراج و براساس الگوی ارائه شده در ابتدای مقاله طبقه بندی شده است، ارائه می شود.

اخلاق، تربیت، الگوی تربیت، معیار عملی، اصلاح