محمدحسین نیکدار اصل - دانشگاه یاسوج

فخر در واقع از گونه های ادبی است که در آثار منظوم و منثور شعرا و نویسندگان نمود دارد و در هر روزگاری، رنگی خاص می پذیرد و نمی تواند از تاثیرهای زمانی و مکانی به دور باشد. در مقدمه ی این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت فخر و ارتباط آن با موضوع شخصیت و پندار فرد از خود و کارکرد آن به عنوان عنصری روانی- شخصیتی پرداخته ایم. با توجه به اعتبار حافظ در غزل سرایی و آفرینش گونه ی خاصی در این شیوه ی سخن سرایی، غزل وی را که جلوه گاه فخر اوست، به اختصار بررسی کرده ایم. به سبب آن که بیشترین فخر حافظ به سخن و غزل است، ابعاد این موضوع و دلایل تفاخر خود را به کلامش، در بخش بعدی، به تفصیل بیان کرده ایم. موضوع قابل توجه دیگر، فخر حافظ به همت والاست که ریشه در عصر سیاسی و اجتماعی روزگار شاعر دارد و با عنوانی مستقل بررسی شده است. مفاخره های برجسته ی دیگری چون فخر به رندی، فخر به عشق و معشوق، فخر به ممدوحان و...، دیگر قسمت های برجسته این مقاله را شکل داده است و در پایان  با توجه به تنوع فخریه های حافظ که جنبه های فردی، انتقادی اجتماعی و سیاسی را در بر می گیرد، نتیجه ارایه می شود.  

۱.فخر(خودستایی) ۲. حافظ ۳. سخن ۴. غزل