یدالله شکری - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
ساناز شکوری - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه سمنان، ایران

روایت، توصیف رویدادهای یک داستان به اشکال مختلف (شعر، قصه و...) است و روایت­ شناسی دانشی است که شیوه­ های روایت و ساختار آن را تحلیل و بررسی می­ کند. ژرار ژنت به عنوان یک محقق و یکی از نظریه­ پردازان موثر در علم روایت­ شناسی اسلوب­ ها­ی جامعی از تحلیل روایت ارائه می­دهد. با توجه به عناصر روایی ژرار ژنت در این پژوهش سعی بر آن است که داستان هفت ­خوان اسفندیار براساس این عناصر بررسی شود تا ساختار و سازوکار آن و فنونی که فردوسی در این اثر خود به کار گرفته است مشخص شود. تحقیقات و بررسی­ های صورت گرفته نشان می­دهد که در داستان هفت ­خوان اسفندیار از بین مولفه­ ها و عناصر روایی ژنت، مولفه نظم (گذشته نگری، آینده نگری و زمان پریشی) کاربرد کمی داشته است و فقط نمونه هایی از گذشته نگری و آینده نگری در آن به چشم می­خورد، مولفه بسامد در طول داستان به وفور یافت می­ شود و مولفه­ های دیگر (تداوم، وجه و لحن) نیز فقط در بخش هایی از داستان به کار گرفته شده­است. بنابراین می­توان چنین استنباط کرد که در هفت­ خوان، فردوسی توانسته است با خلق اثری یک دست و با بهره­ گیری از شیوه­ های ساختاری روایت، بیشترین تاثیر را در ذهن و روان مخاطب داشته باشد.

روایت, روایت شناسی, ژرار ژنت, هفت خوان اسفندیار