حاتم شیرنژادی - کارشناس ارشد رشته هنر اسلامی(گرایش مطالعات تاریخی و تطبیقی)،دانشکده صنایع دستی،دانشگاه هنر اصفهان،اصفهان

یکی از برجسته ترین نشانه ها در فرهنگ و هنر ایران، نشان شیر و خورشید بوده که همواره کاربرد آن در دوره های مختلف روی آثار و اشیا گوناگون قابل رویت است. دراینبین شاید بتوان نخستین نمود آن را روی سکه های اسلامی در ایران، به دوره سلجوقی نسبت داد، سکهای متعلق به زمان پادشاهی کیخسرو بن کیقباد که هم اکنون در بخش سکه ها و مدالهای آسیا در موزه بریتانیا لندن نگهداری میشود. بر این مدار هدف از پژوهش حاضر بیان دیدگاه های مطرح در زمینه به کارگیری نقش شیر و خورشید بر روی سکه سلجوقی بوده است تا از این رهگذر پاسخگوی این سوال باشد که چرا برای اولین بار در دوره پادشاهی کیخسرو بن کیقباد، نقش شیر و خورشید روی سکه های اسلامی ایران به کاررفته است؟ در این راستا گردآوری دادهها به شیوه ی کتابخانه ای صورت گرفته است. حاصل آنکه علت ظهور و بروز این نقش روی سکه ی سلجوقی را میتوان از یکسو مرتبط با افسانه و اسطوره همچون حماسه آلب ارسلان دانست و از دیگر سوکاملا آگاهانه و برای نشان دادن بزرگی سلسله و اجداد سلجوقی توسط کیخسرو قلمداد کرد.

نشان شیر و خورشید، سکه، سلجوقیان