نیلوفر آل منصور - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته نقاشی
علی اکبر جهانگرد - استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، ایران شیراز

نقطهی آغازین هنر مفهومی، گسست از زیبایی شناسی و انتزاع مدرنیسم بود که با تقدم ایده بر فرم، به عنوان یکی از شاخصهای اصلی آن شکل گرفت. از آنجا که برای درک هنر مفهومی صرفا مشاهده ی آثار و مطالعه ی بیانیه ی هنرمند نمیتواند کارساز باشد، شناخت شاخصه ها و عوامل شکل دهنده ی آن ضروری به نظر میرسد. همچنین در اکثر پژوهشها تمرکز به بررسی انواع کنشها است. در پژوهش حاضر دو شاخصه ی دیگر هنر مفهومی یعنی چیستی و مسایل درون ذاتی هنر،و رویکرد انتقادی در آن مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی از طریق منابع مکتوب است. از نتایج به دست آمده این پژوهش میتوان به موارد فوق اشاره کرد: آنچه باعث میشود نتوانیم هنر مفهومی را به صورت تعریفی با شرط لازم و کافی بیان کنیم این است که هنر مقولهای ناهمگن است و تعریف هنر اساسا مناقشه برانگیز است و شاید آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد روند متاملانه و خلاقانه است و نه چیز مادی. هنر مفهومی موجب تحول در ملاک تشخیص، تعریف و ارزیابی اشیایی خاص به عنوان آثار هنری است. از آنجا که هنر مفهومی خود را هنر ذهن میداند، به امور فکری متوسل میشود و بر ارزش شناختی هنر تاکید میکند و نه ارزش زیبایی شناسانه ی آن.

هنرمفهومی، چیستی هنر، رویکرد انتقادی، ایده.