عاطفه طاهری بروجنی - استادیار گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز، ایران
معصومه بهداروندی - دستیار تخصصی گروه اندودانتیکس، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
زهرا ساجدی - دستیار تخصصی گروه پریودانتیکس، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

مقدمه: اسکواموس سل کارسینوما شایع ترین بدخیمی در حفره ی دهان است .تعداد و توزیع ماست­سل­ها بر پاتوژنز اسکواموس سل کارسینومای دهانی تاثیر دارد. از جمله آنزیم­هایی که ماست­سل­ها می توانند تولید ­کنند، ماتریکس متالوپروتئیناز-۹ (MMP۹) است که ممکن است رشد و رفتار تهاجمی این سرطان را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعه حاضرتعداد ماست­سل­هاو بروز ایمونوهیستوشیمی MMP۹ را در ضایعات اسکواموس سل کارسینومای دهانی بررسی می کند. مواد و روش ها: تعداد ۱۰ بلوک پارافینی از ضایعه ی اسکواموس سل کارسینومای دهانی از آرشیو بخش پاتولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه جندی شاپور اهواز و بیمارستان امام اهواز انتخاب شدند. از بلوک­های پارافینی مربوط به این ضایعات برش­هایی به ضخامت ۴ میکرون تهیه شد و به روش ایمونوهیستوشیمی برای MMP۹ و تولوئیدن بلو برای ماست­سل رنگ­آمیزی شدند. بروز MMP۹ در اپی­تلیوم و بافت همبند بررسی و تعداد ماست­سل­ها درHPF ۵ (High power field) شمرده شد و متوسط تعداد آن ها گزارش شد. یافته ها: MMP۹ در ۸ نمونه در اپی تلیوم و ۹ نمونه در بافت همبند (بالای ۵۰٪) بروز پیدا کرد. در ۱ نمونه MMP۹ در اپی­تلیوم بروز پیدا نکرد، ارتباط معناداری بین بروز ایمونوهیستوشیمی MMP۹ و متوسط تعداد ماست­سل در بافت همبند اسکواموس سل کارسینومای دهانی یافت نشد. به دلیل آن که یکی از نمونه ها از نظر بافت تومور بسیار اندک بود، از مطالعه ی ما خارج شد. نتیجه­گیری: بروز MMP۹ در بافت همبندی تمام نمونه­ها ممکن است در رفتار تهاجمی اسکواموس سل کارسینومای دهانی تعیین کننده باشد؛ اما این حضور ممکن است با تعداد ماست­سل­ها مرتبط نباشد و یا ممکن است با حضور تعداد بالای ماست­سل­ها در تضاد باشد.

اسکواموس سل کارسینوما, حفره ی دهان, ماست سل, ماتریکس متالوپروتئیاز