بررسی نقش پیشرانی حکیم سید اسماعیل جرجانی در انتقال طب ایرانی از سده های میانه به دوره های بعد

سابقه و هدف: سید اسماعیل جرجانی (۴۳۴ تا ۵۳۱ ه‍.ق)، در میان دانشمندان طب ایرانی، جایگاه و نقش ممتازی دارد. از آن جهت که آثارش ارزشمند و بر پزشکان پس از او تاثیرگذار است و از سویی دیگر او سنت نگارش کتاب طبی به زبان فارسی را به حد کمال رساند. معرفی این حکیم بزرگ ایرانی، می تواند آغازگر پژوهش های نوین درباره شخصیت و آثار این چهره درخشان و بهره مندی از آثار گران سنگش به ویژه در عرصه علم پزشکی باشد. مواد و روش ها: روش تحقیق در این پژوهش، روش تاریخی با رویکرد توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای با تکیه بر کتب ذخیره خوارزمشاهی، الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه، یادگار، خفی علایی و زبده الطب و سایر منابع دانشمندان طب ایرانی و منابع معتبر تاریخ پزشکی انجام شده و بر آن است تا به نقش سید اسماعیل جرجانی در تحول طب ایرانی و انتقال این میراث گران بها به نسل های بعدی بپردازد. یافته ها: سید اسماعیل جرجانی در میانه راه پرفرازونشیب طب ایرانی قرار دارد. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که بسیاری از دانشمندان طب ایرانی که پس از جرجانی پا به عرصه وجود گذاشتند متاثر از آثار و شیوه نگارش او هستند. نتیجه گیری: با توجه به نگاه کلی نگر و دقت نظر این دانشمند ایرانی، چه بسا با مطالعات دقیق تر در آثار او و کشف ذخایر علمی مربوطه و مقایسه آن با متون علمی طب رایج، بتوان افق جدیدی فرا روی محققان گشود و مطالب جدیدی در درمان بیماری ها ارائه کرد.

Keywords:

تاریخ پزشکی , طب ایرانی , طب سنتی