رشید رکابیان - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی (ره)، لرستان، ایران
رسول انگزی - کارشناس ارشد علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی (ره)، لرستان، ایران

ایران و عربستان سعودی به مثابه دو قطب مهم در غرب آسیا، روندی از همگرایی و واگرایی را در مناسبات خود طی کرده اند. وزن ژئوپلیتیکی دو کشور در این منطقه و نقش بالقوه آن ها در حل تعارضات تا حدی است که هر یک از دو کشور، همواره به عنوان بازیگری راهبردی در پروژه های کلان بازیگران جهانی، انتخاب شده اند. بر این اساس، هدف مقاله حاضر تحلیل عوامل همگراساز و واگراساز در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و تاثیر این عوامل بر سیاست خارجی دولت امریکا در قبال ایران است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که روابط ایران و عربستان سعودی مبتنی بر تقابل و همکاری بوده است. رابطه ای که مکانیزم های آن با درگیری های ژئوپلیتیک، جنگ های نیابتی، نفتی و ائتلاف سازی منطقه ای پیوند خورده است؛ بر این اساس، با داشتن تهدیدهای مشترک و توانمندی ها و قابلیت های دو کشور و راهبرد «منفعت محور» و«دخالت گرایانه » دولت امریکا در امور داخلی کشورهای غرب آسیا، قرار گرفتن ایران و عربستان بر مدار واقعیت ها و اشتراکات جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی با تقویت «سیاست همسایگی» از طریق دیپلماسی عمومی و دیپلماسی رسانه ای، همگرایی دو کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

جمهوری اسلامی ایران, عربستان سعودی, همگرایی, واگرایی, دولت امریکا