تاثیر پوترسین و نیترات کلسیم بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد کنجد (.Sesamum indicum L) تحت تاثیر تنش رطوبتی

به منظور بررسی اثرات کاربرد پوترسین و نیترات کلسیم بر رنگ دانه های فتوسنتزی و عملکرد کنجد تحت تنش رطوبتی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات­ فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. در این آزمایش تنش رطوبتی در سه سطح (۱۰۰% (شاهد)، ۷۵% و ۵۰% نیاز آبی کنجد) به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی نیترات کلسیم (صفر، ۵ و ۱۰ میلی مولار) و پوترسین (صفر و ۰.۵ میلی ­مولار) و شاهد (عدم محلول­ پاشی) به عنوان فاکتور فرعی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهمکنش تنش رطوبتی، نیترات کلسیم و پوترسین بر روی محتوی کلروفیل، پرولین، شاخص سبزینگی، تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه معنی ­دار بودند. سطح ۵۰% نیاز آبی موجب کاهش کلروفیل a (۴۲%)، کلروفیل b (۳۱%)، تعداد دانه در کپسول (۴۳%)، تعداد کپسول در بوته (۱۹%) و عملکرد دانه (۴۰%) و افزایش میزان پرولین (۲۱%) و شاخص سبزینگی (۱۲%) شد. محلول پاشی نیترات کلسیم ۱۰ میلی­ مولار و مصرف پوترسین ضمن کاهش اثرات ناشی از کمبود رطوبت موجب افزایش صفات مذکور نسبت به تیمار عدم محلول پاشی گردید. بالاترین عملکرد دانه (۹۱۹.۲ کیلوگرم در هکتار) در شرایط بدون تنش و مصرف هم زمان پوترسین و ۱۰ میلی­ مولار نیترات کلسیم حاصل شد که با تیمار ۷۵% نیاز آبی تفاوت معنی­دار نداشت. به طورکلی تنش رطوبتی ۵۰% نیاز آبی منجر به کاهش عملکرد و اجزای عملکرد کنجد شد. کاربرد نیترات کلسیم در غلظت ۱۰ میلی­ مولار و پوترسین ۰.۵ میلی­ مولار توانستند اثرات مضر ناشی از تنش رطوبتی را کاهش داده و بهبود عملکرد را سبب شوند.

Keywords:

پرولین , کلروفیل a , کلروفیل b , وزن هزار دانه