شکوفه غلامی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
طیبه رستمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اگرواکولوژی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
خدیجه احمدی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
محمود باقری - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

به دلیل توسعه زمین های شور و کاهش زمین های کشاورزی مطلوب برای کشت، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا عواملی که بتواند اثر شوری را کاهش دهند دارای اهمیت بالایی می باشند. جهت بهبود استقرار گیاهچه و افزایش کارایی گیاهان در مزارع از پرایمینگ بذر استفاده می شود. اسید سالیسیلیک نقش مهمی در پاسخ به تنش های زنده و غیر زنده ایفا می کند. به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک بر شاخص های جوانه زنی گیاه کینوا تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (۰، ۰.۵، ۱ و ۱.۵ میلی مولار) و تنش شوری. ناشی از کلرید سدیم درچهار سطح (۰، ۵، ۱۰، ۱۵ دسی زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا رقم Giza۱ و Titicaca بودند. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری، کاهش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی و خصوصیات جوانه زنی بذر را در پی داشت. در شرایط تنش شوری با افزایش تنش روند درصد جوانه زنی کاهشی شده به طوری که کمترین درصد جوانه زنی در تنش شوری ۱۵ دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در شرایط تنش شوری روندی مثبت در وضعیت درصد جوانه زنی داشت به طوری که در سطوح مختلف شوری کاربرد ۱ میلی مولار اسید سالسیلیک بیشترین تاثیر را در درصد جوانه زنی نشان داد. و در غلظت های پایین تر از ۱ میلی مولار این روند کاهشی شد. بیشترین شاخص طولی و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در غلظت ۱ میلی مولار اسید سالیسلیک و عدم تنش شوری مشاهده شد. با افزایش غلظت اسید سالیسلیک محتوای رنگیزه های فتوسنتزی روندی افزایشی را نشان دادند. براساس این نتایج، با اعمال پرایمینگ بذر با اسید سالیسلیک، می توان استقرار گیاه را در شرایط تنش شوری بهبود داد.

پرایمینگ بذر, درصد جوانه زنی, رنگیزه های فتوسنتزی, شاخص بنیه گیاهچه