سمیه بیگی
احمد گلچین
سعید شفیعی

چکیده به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و مولیبدن بر صفات کمی و کیفی و تجمع نیترات در خیار سبز رقم "سلطان" یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی شامل سطوح مختلف نیتروژن (۲۳۸ و ۳۱۰ میلی گرم در لیتر) و مولیبدن (۰۱/۰، ۱۰/۰ و ۱ میلی گرم در لیتر) در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال ۱۳۸۸ به صورت آبکشت به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف نیتروژن و مولیبدن بر عملکرد و شاخص های رشد گیاه شامل میانگین وزن، طول و قطر تک میوه و کلروفیل برگ در سطح احتمال ۱% معنی دار است. با افزایش میزان نیتروژن محلول غذایی، میزان کلروفیل برگ افزایش ولی عملکرد میوه و میانگین طول، وزن و قطر تک میوه کاهش یافت. افزایش سطح مولیبدن محلول غذایی باعث کاهش شاخص های رشد و عملکرد خیار سبز شد. به طوری که بیشترین عملکرد میوه از تیمار حاوی ۰۱/۰ میلی گرم مولیبدن در لیتر محلول غذایی به دست آمد که با تیمار ۱/۰ میلی گرم در لیتر تفاوت معنی داری نداشت. ولی در تیمار حاوی ۱ میلی گرم مولیبدن در لیتر، عملکرد به مقدار زیادی کاهش یافت. اثر سطوح مختلف نیتروژن و مولیبدن محلول غذایی بر غلظت نیترات میوه در سطح ۱% معنی دار بود. افزایش سطح نیتروژن محلول غذایی، غلظت نیترات را از ۱۳۵۶ به ۲۱۲۲ میلی گرم در کیلوگرم بافت خشک میوه خیار سبز افزایش داد که از حد مجاز آن (۱۵۰۰ میلی گرم در کیلوگرم بافت خشک میوه) بیشتر بود. افزایش سطح مولیبدن محلول غذایی از ۰۱/۰ به ۱/۰ میلی گرم در لیتر بدون تاثیر بر عملکرد، غلظت نیترات را از ۱۹۶۱ به ۱۷۰۳ میلی گرم در کیلوگرم بافت خشک میوه کاهش داد. افزایش غلظت نیتروژن محلول غذایی باعث افزایش معنی دار غلظت نیتروژن، پتاسیم و کلسیم و کاهش غلطت فسفر، منیزیم و مولیبدن میوه شد. هم چنین با افزایش غلظت مولیبدن محلول غذایی، غلظت آهن، منگنز و مولیبدن در میوه افزایش، ولی غلظت مس کاهش یافت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که افزایش غلظت مولیبدن در محلول غذایی در محیط کشت آبکشت بدون کاهش عملکرد باعث کاهش غلطت نیترات در میوه خیار سبزمی شود

Keywords: Mineral nutrients, nitrate concentration, Growth indices, Greenhouse cucumber., واژه های کلیدی : عناصر غذایی، تجمع نیترات، شاخص های رشد، خیار گلخانه ای