رحمان ابراهیمی - دانشگاه خوارزمی
داود حاصلی - دانشگاه تهران

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر تاخیر بازگشت منابع اطلاعاتی امانتی در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی است. روش: در این پژوهش از فنون داده کاوی استفاده شده است. داده ها از سامانه مدیریت کتابخانه های عمومی ایران (نرم افزار سامان) استخراج شد. بعد از آماده سازی در نرم افزارهای اکسس و اکسل، برای تحلیل داده ها از SPSS نسخه ۲۱ و نسخه ۱۲ نرم افزار کلمنتاین استفاده شد. یافته ها: نتایج داده کاوی با الگوریتم چاید در نرم افزار کلمنتاین نشان داد که به ترتیب عامل های سقف مجاز تعداد امانت، سن، نحوه عضویت و جنسیت مهم ترین متغیرهای دخیل در تاخیر بازگشت کتاب های امانتی برای اعضای فعال کتابخانه های استان آذربایجان شرقی هستند. همچنین اعضایی که دارای ظرفیت فوق العاده هستند، بیشترین تاخیر را داشتند. این عامل به لحاظ سن به سه گروه تقسیم شدهاند: افراد زیر ۱۵ سال دارای ۳۳ درصد تاخیر، افراد بین ۱۵ تا ۲۶ سال دارای ۴۱ درصد تاخیر و افراد بالای ۲۶ سال دارای ۴۴ درصد تاخیر هستند. اصالت/ارزش: طبقه بندی و توصیف داده های بزرگ دید روشنی از وضعیت یک پدیده را برای ما به وجود می آورد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، می توان برنامه های خاصی برای هر یک از گروه های هدف در جهت کاهش تاخیر در بازگشت کتاب های امانتی در کتابخانه های عمومی کشور در نظر گرفت.

Public library, Delayed return, Borrow books, Data mining, East Azerbaijan, کتابخانه عمومی, تاخیر بازگشت, امانت کتاب, داده کاوی, آذربایجان شرقی