سیمین دخت کریمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه زنجان
مجید پوریوسف - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زنجان
افشین توکلی
علیرضا نبی پور - عضو هیئت علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

به منظور بررسی تاثیر دورهای آبیاری برخصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک چهار رقم آفتابگردان روغنی، آزمایشی در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار پیاده گردید. دورهای آبیاری در سه سطح شامل هر 7، 12 و 17 روز یکبار در کرت های اصلی و ارقام آفتابگردان روغنی در چهار سطح شامل آذرگل، آلستار، یوروفلور و مگاسان در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش دور آبیاری و محدودیت آبی صفات تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی، قطر طبق، تعداد و شاخص سطح برگ، ارتفاع، قطر ساقه و عملکرد دانه به طور معنی داری (05/0(p ≤ کاهش یافتند. به طوریکه بیشترین عملکرد دانه (8/3888 کیلوگرم در هکتار)، طول دوره پر شدن دانه (87/56 روز)، تعداد روز تا رسیدگی (12/144)، قطر طبق (82/15 سانتیمتر)، تعداد برگ (36/21) و ارتفاع ساقه (05/122 سانتیمتر) در دور آبیاری 7 روز مشاهده شد. البته اثرات متقابل دورهای آبیاری و رقم بر هیچ یک از صفات فوق معنی دار نشد. ارقام آذرگل و یوروفلور با بیشترین طول دوره رسیدگی (91/153 و 25/154 روز)، حداکثر عملکرد دانه (2/3744 و 7/3461 کیلوگرم در هکتار) و برتری در سایر صفات زراعی در میان ارقام مورد مطالعه شاخص بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، چنانچه شرایط محیطی به گونه ای باشد که مشکل کم آبی در منطقه وجود نداشته باشد، کشت ارقام دیررس و پر محصول به منظور بهره مندی از شرایط و امکانات محیطی می تواند مفید باشد.

آبیاری، آفتابگردان، خصوصیات مورفولوژیک، رقم، فنولوژیک