حسین صبوری - دانشگاه گنبد کاووس، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه تولیدات گیاه
جعفر گیلکی
محمدرضا جعفرزاده رزمی
عاطفه صبوری - دانشگاه گیلان

به منظور ارزیابی تحمل ارقام برنج خارجی به تنش خشکی و شناسایی ارقام متحمل و حساس به این تنش در منطقه گنبد کاووس، تعداد 21 رقم مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو محیط نرمال (غرقاب) و تنش خشکی در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی گنبد کاووس اجرا گردید. صفات مورد بررسی شامل وزن صد دانه، تعداد خوشه چه، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، عملکرد شلتوک، تعداد روز تا گلدهی، تعداد پنجه، ارتفاع بوته، طول خوشه، طول خروج خوشه چه، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، مساحت برگ پرچم و درصد باروری بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از نظر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از طول و عرض برگ پرچم در دو شرایط محیطی نرمال و تنش خشکی، اختلاف معنی دار وجود دارد. مقایسه میانگین عملکرد شلتوک ارقام مورد بررسی نشان داد که در دو شرایط محیطی تنش خشکی و نرمال بیشترین عملکرد متعلق به ارقام IRAT216 به ترتیب با مقدار عملکرد 6475/3 و 095/6 تن در هکتار و CAIAPO به ترتیب با مقدار عملکرد 4933/3 و 33/6 تن در هکتار بود و کمترین عملکرد مربوط به رقم DINORADO با میانگین عملکرد 0833/0 تن در هکتار در دو محیط بود. نتایج این پژوهش نشان داد که شرایط محیطی تغییرات قابل ملاحظه و بسیار معنی دار روی ارقام مورد مطالعه دارد و همچنین بدین وسیله سازگارترین ارقام در شرایط غرقاب و تنش خشکی در منطقه گنبد کاووس شناسایی شدند.

برنج، تنش خشکی، عملکرد شلتوک