علیرضا دبیرنیا - دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق، دانشگاه قم
صدیقه قارلقی - دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه قم

بودجه عمده ترین ابزار توسعه برنامه ها و سیاست های دولت است. بودجه ریزی مطلوب حاصل نوعی گفتمان عمومی در طیف کارگزارانبودجه برای رسیدن به یک تعامل دموکراتیک و جهت گیری در انتخاب های اساسی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصول متعددخود به حاکمیت موثر مردم در تعیین سرنوشت خویش اشاره نموده و نیز سخن از مشارکت عمومی مردم در عرصه های مختلفی همچونحوزه اقتصادی نموده و آن را به عنوان یک حق مورد تضمین قرار می دهد. این حق در حیطه اقتصادی و بودجه ریزی نیز مورد توجه ویژه ایقرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد با روش توصیفی- تحلیلی و در چارچوب دانش حقوق و مالیه عمومی به کنکاش و ارزیابی ارتباطمیان حق تعیین سرنوشت مردم در حوزه اقتصادی و اثرات آن بر بودجه ریزی سالانه بپردازد.اعمال حق تعیین سرنوشت مردم در امر بودجه ریزی، متضمن رعایت اصولی از قبیل شفافیت. پاسخگویی و حاکمیت قانون از سوی دولتاست. اصول مذکور در صورتی قابلیت اجرا دارند که در بستر یک نظام سیاسی با ویژگی های دموکراتیک اجرا شوند. سازمان ها و نهادهایمرتبط بافرایند تهیه. تنظیم و حسابرسی بودجه از جایگاه نمایندگی مردم برخوردار هستند و ملزم اند در رسیدگی و تصویب بودجه سالانهمنزلت مردم را به عنوان اصیل حفظ کنند.

بودجه، حق تعیین سرنوشت، قانون اساسی، پاسخگویی، حاکمیت قانون، شفافیت