میثم مکاریان - دانشجوی دکترا، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ایران.
الهام عامری - دانشیار، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ایران.

نانوذره سرامیکی سیلیسیم کاربید (SiC) در روغن پایه به منظور بررسی خواص اصطکاک و سایش در مبحث تریبولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. نانو ذرات در درصدهای وزنی ۰.۲۵، ۰.۵، ۱ و ۵ به روغن پایه اضافه شد. جهت افزایش پایداری نانوذره SiC در روغن پایه از اولئیک اسید جهت اصلاح سطح استفاده شد و برای مشخصه یابی از دستگاه های میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM)، پراش پرتوایکس (XRD) و طیف سنج مادون قرمز با تبدیل فوریه (FTIR) استفاده شد. این بررسی برای روغن پایه SN۵۰۰HVI از شرکت نفت سپاهان ایران انجام شد. آزمون های سایش و اصطکاک روی مخلوط نانوذره و روغن SN۵۰۰HVI صورت پذیرفت. اثرات تریبولوژیکی روغن پایه/ نانوذره با استفاده از آزمون آزمایشگاهی پین روی دیسک مطابق با روش استاندارد آزمون ASTM G۹۹ بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از XRD میانگین اندازه نانو ذرات اصلاح سطح شده کمتر از ۳۰ نانومتر به دست آمد. مخلوط روغن پایه/ نانوذره با غلظت های ۲۵/۰، ۵/۰ و ۱ درصد وزنی به ترتیب موجب کاهش ۲۶%، ۱۵% و ۴% در ضریب اصطکاک شد. این رفتار تریبولوژیکی ناشی از نشستن و چسبیدن نانو ذرات روی سطوح درگیر سایش می باشد. همچنین توپوگرافی سطوح فرسایش یافته با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (FESEM) آنالیز شد. نتایج نشان دادند که نانوذره SiC با توجه به مناسب بودن خواص فیزیکی همچون سختی مناسب، شکل کروی و سطح ویژه بالا می تواند افزودنی موثری جهت بالا بردن کیفیت روغن روانکار در بحث کاهش اصطکاک و سایش به شمار آید.

نانوذره, سرامیک, سیلیسیم کاربید, تریبولوژی, روغن روانکار