اثر جیره های غذایی پرانرژی غنی از کربوهیدرات یا منابع چربی محافظت شده بر عملکرد، بیان ژن TNF- α و برخی فرآسنجه های خونی بره های نر نژاد طالشی و زل

سابقه و هدف: چربیهای قابل مصرف در محصولات حاصل از نشخوارکنندگان، به عنوان منبع اصلی تامین ایزومرهای مختلف اسید لینولئیک مزدوج با طیف وسیعی از اثرات مثبت برای سلامت انسان مطرح هستند. نقش بیولوژیکی ایزومرهای مختلف اسید لینولئیک مزدوج و برخی ترکیبات پیش ساز از قبیل اسید رومنیک و واکسنیک اسید به طور گستردهای مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل مختلف ژنتیکی از جمله نوع نژاد به عنوان یکی از عوامل موثر بر تاثیر عوامل مختلف محیطی بر سطوح پلاسمایی، رشد، توزیع انرژی بین بافت های مختلف بدن و الگوی اسیدهای چرب و ترکیب شیمیایی لاشه به شمار می رود. تحقیقات متعددی در ارتباط با گاوهای شیری به نقش عوامل مختلف جیره غذایی از جمله اسیدهای چرب در تاثیر آن بر عملکرد و متابولسم انرژی وجود دارد. با این حال تحقیقات زیادی در ارتباط با سایر گونه های نشخوارکنندگان از جمله گوسفندان ایرانی و مقایسه بین گوسفندان دنبه دار و بدون دنبه در نوع پاسخ به منابع مختلف انرژی جیره وجود ندارد. بنابراین این طرح به منظور اثر جیره های غذایی پرانرژی غنی از کربوهیدرات یا منابع چربی محافظت شده بر عملکرد، بیان ژن فاکتور نکروز توموری آلفا و برخی فرآسنجه های خونی در بره های نر نژاد طالشی و زل انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش در یک دوره ی آزمایشی ۱۱۶ روزه (۱۴ روز عادت دهی و ۱۰۲ روز نمونه برداری) انجام گرفت. در پایان دوره عادت دهی قبل از خوراک صبح، دام ها وزن کشی و به صورت انفرادی (۶ راس بره ی نژاد طالشی و ۶ راس بره ی نژاد زل برای هر تیمار) نگهداری شدند. جیره ی شاهد (جیره ی بدون مکمل چربی)، جیره ی حاوی ۴ درصد مکمل چربی اشباع غنی از اسید استئاریک و جیره ی حاوی ۴ درصد مکمل چربی غیر اشباع محافظت شده بود قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی، چربی خام، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی به روش توصیه شده اندازه گیری شد. یافته ها: بیشترین میزان خوراک مصرفی نیز در انتهای دوره متعلق به بره های زل و طالشی مصرف کننده خوراک حاوی اسید چرب اشباع استئاریک بود. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی تحت تاثیر اثر چربی قرار گرفته است ولی اثر نژاد و اثر متقابل نژاد و نوع چربی بر قابلیت هضم آن ها تاثیری نداشت. اثر متقابل نژاد و چربی بر قابلیت هضم پروتئین خام و عصاره اتری، معنی دار بود (۰۵/۰>P). قابلیت هضم پروتئین خام تحت تاثیر نوع چربی قرار نگرفت. بیشترین قابلیت هضم پروتئین خام در تیمار چربی غیراشباع محافظت شده نژاد طالشی و کمترین مقدار در تیمار چربی غیراشباع محافظت شده زل مشاهده شد. بیشترین مقدار قابلیت هضم عصاره اتری در تیمار چربی غیراشباع محافظت شده طالشی مشاهده شد(۰۵/۰>P). بیان ژن فاکتور نکروز توموری آلفا در چربی زیر جلدی بره های زل تیمار غیراشباع محافظت شده بیشتر بود (۰۵/۰>P). همچنین بیان ژن فاکتور نکروز توموری آلفا در نمونه چربی دنبه و دم بره های طالشی تیمار غیراشباع محافظتی بیشتر و در بره های زل تیمار اسید استئاریک کمتر از سایر تیمارها بود (۰۵/۰>P). تری گلیسیرید خون بره های پرواری زل و طالشی در طول دوره ۱۶ هفته پروار تحت تاثیر متقابل عوامل تیمار در زمان، تیمار در نژاد و اثر متقابل سه گانه نژاد در تیمار در زمان قرار گرفت.نتیجه گیری: بطور کلی می توان نتیجه گرفت که افزودن مکمل چربی در جیره ی بره های نژاد طالشی و زل سبب بهبود فراسنجه های خونی و افزایش سیستم ایمنی با توجه به بیان ژن فاکتور نکروز توموری آلفا و در نتیجه بهبود عملکرد می شود. با توجه به اینکه بهترین نتایج در تیمار مکمل چربی غیر اشباع محافظت شده به دست آمد بنابراین استفاده از این مکمل چربی در سطح چهار درصد در تغذیه بره های پرواری نژاد طالشی و زل پیشنهاد می شود. هرچند نیازمند مطالعات بیشتر در این زمینه می باشد.

Keywords:

بره دنبه دار , التهاب , منبع انرژی جیره غذایی , بیان ژن