پروین اصغری - - استادیار گروه معارف و تربیت اسلامی، دانشگاه فرهنگیان

تمدن اسلامی در عین حال که از بنیانی آسمانی وحیانی برخوردار است؛ انتقال دهنده دست آورده ها و میراث تمدنهای پیش از اسلام به نسل های بعد است. در جریان این نقل و انتقال، مللی چون ایرانیان، به ایفای نقش پرداخته اند، اما سهم آنان در قرن های دوم تا چهارم قمری، به درستی تبیین و عرضه نشده است؛ از این رو پژوهش حاضر در جهت تعیین سهم ایرانیان در پیشبرد تمدن اسلامی از منظر تبیین نقش دو خاندان ایرانی برمکی و بنوموسی در نهضت ترجمه است. ایرانیان با جلب حمایت خلفای عباسی و نیز در پرتو دانش دوستی خاندان های با نفوذ ایرانی، نقش ممتاز و پیش تازی در ترجمه آثار غیرعربی به زبان عربی ایفا کرده اند. در این نوشتار، سعی برآن است تا به روش توصیفی - تحلیلی و بر مبنای منابع دست اول تاریخی، به مقایسه و ارزیابی نقش خاندان برمکی و بنوموسی در ظهور و رشد استعدادهای بالقوه ایرانی در نهضت ترجمه پرداخته شود. نمی توان پنهان کرد، نهضت ترجمه، بیش از آن که مرهون پشتیبانی های دستگاه خلافت عباسی باشد، از سابقه، علاقه، بذل مال و وقت چنین خاندان هایی ناشی گردیده است.

برمکیان, بنی موسی بن شاکر, خلافت عباسی, تمدن, نهضت ترجمه