محمد ناطقی - دانش پژوه دکترای حقوق عمومی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
علیجان حیدری - دانش پژوه دکترای حقوق عمومی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

نوشتار حاضر با رویکرد اسنادی-تحلیلی «نسبت مفهوم کرامت انسانی و حقوق بشر در اسلام و غرب» را به هدف آشنایی بیشتر با نقص ها و چالش های اندیشه غربی در خصوص برخورداری انسان ها از حق «کرامت انسانی» خویش، بررسی نموده است. کرامت (dignity) مفهوم کانونی حقوق بشر است و در میان مفاهیم مختلف حقوق بشر در اندیشه اسلامی و غربی، از نقش محوری برخوردار است و اشاره به مبنای تئوریک هویت، حیثیت و شرافت انسانی دارد. برآیند تحقیق این است که هرچند کرامت انسانی در هر دو اندیشه، به عنوان مفهوم بنیادین حقوق بشر مطرح است، اما اندیشه غربی با توجه به ملاک های که اندیشه اسلامی در خصوص خاستگاه کرامت انسانی، تکامل و سعادت انسانی، معیارهای خانواده بشری، شناسایی قلمرو و مراحل تحقق حقوق بشر ارائه داده است، با چالش های جدی روبه رو است. در این پژوهش تطبیقی پس از مفهوم شناسی، نسبت کرامت انسانی و حقوق بشر را در غرب، سپس در اسلام بررسی نموده و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق دو اندیشه را استخراج نموده و نقص ها و چالش های اندیشه غربی را نشان داده ایم.

کرامت, کرامت انسانی, حقوق بشر, اسلام و غرب