آذرخش عزیزی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
امیر سلطانی محمدی - دانشیار گروه آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
عبدعلی ناصری - استاد گروه آبیاری زهکشی دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علیرضا حسن اقلی - دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

از روش های کاهش آبشویی نیترات، استفاده از کودهای کندرها و همچنین کاربرد اصلاح کننده های خاک است. به منظور بررسی اثر کود کندرها، باگاس نیشکر و بیوچار آن بر عملکرد، بهره وری مصرف آب و آبشویی نیتروژن در کشت گیاه ذرت، طرح فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور شامل نوع کود (N۱؛ اوره معمولی و N۲؛ اوره نیتروژل) و نسبت ماده اصلاح کننده خاک (B۱؛ صفر درصد باگاس و صفر درصد بیوچار، B۲؛ ۱۰۰ درصد باگاس و صفر درصد بیوچار، B۳؛ ۷۵ درصد باگاس و ۲۵ درصد بیوچار، B۴؛ ۵۰ درصد باگاس و ۵۰ درصد بیوچار، B۵؛ ۲۵ درصد باگاس و ۷۵ درصد بیوچار، B۶؛ صفر درصد باگاس ۱۰۰ درصد بیوچار) در سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. نتایج نشان داد که استفاده از کود کندرها موجب افزایش عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، بهره وری مصرف آب، کارآیی بازیافت نیتروژن و کارآیی زراعی به ترتیب۱/۱۷، ۵/۲۵، ۷/۱۶، ۴/۷۵، ۸/۱۶درصد در مقایسه با تیمار شاهد (تیمار N۱B۱) شد. هم چنین استفاده از مواد اصلاح کننده باعث افزایش عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، بهره وری مصرف آب، کارآیی بازیافت نیتروژن و کارآیی زراعی به ترتیب ۱/۱۹، ۸/۲۹، ۰/۱۹، ۷/۸۵ و ۱/۱۹ درصد در مقایسه با تیمار شاهد شد و زه آب خروجی و آبشویی نیتروژن به ترتیب ۲/۳۶ و ۳/۵۸ درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. بیش ترین بهره وری آب در تیمار N۲B۳ با ۲۶/۱ کیلوگرم بر مترمکعب، کمینه آبشویی نیترات مربوط به تیمار N۲B۶ با ۱/۷ کیلوگرم در هکتار و بیش ترین کارآیی بازیافت نیتروژن در تیمار N۲B۶ با ۸/۷۴ درصد اتفاق افتاد. بطور کلی، نتایج به دست آمده بیانگر قابلیت کودهای کندرها و مواد اصلاح کننده خاک در کاهش مشکلات ناشی از آبشویی نیتروژن و افزایش عملکرد و بهره وری مصرف آب در کشت ذرت تابستانه می-باشد.

اصلاح کننده های خاک, آبشویی نیترات, کارآیی زراعی, زه آب, خوزستان