افسانه قربانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حسین کوهستانی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
میر علی اصغر مختاری - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

کانه زایی سرب- روی (نقره) در رخداد معدنی ورمزیار به صورت رگه کوارتز- سولفیدی درون توالی توف های حدواسط و اسیدی ائوسن رخ داده است. گالن، اسفالریت، پیریت، پسیلوملان و پیرولوزیت، کانه های فلزی و کوارتز، سریسیت و کلسیت، کانی های باطله می باشند. بافت های کانسنگ شامل دانه پراکنده، رگه- رگچه ای، برشی، شانه ای، پوسته ای، کاکلی، پرمانند، گل کلمی، تیغه ای و پرکننده فضای خالی است. چهار مرحله کانه زایی در ورمزیار قابل تشخیص است. مرحله اول کانه زایی با سیلیسی شدن سنگ های میزبان همراه با اندکی پیریت اکسیده مشخص می شود. مرحله دوم شامل رگه- رگچه های کوارتزی و برش های گرمابی است که حاوی مقادیر متغیری گالن و اسفالریت همراه با میزان اندکی پیریت می باشند. مرحله سوم با حضور کوارتز، کلسیت و اکسیدهای منگنز (پسیلوملان، پیرولوزیت و براونیت) در رگه ها و سیمان گرمابی برش ها مشخص می شود. مرحله چهارم شامل رگه- رگچه های کربناتی تاخیری است. دگرسانی های گرمابی شامل سیلیسی، آرژیلیک متوسط، کربناتی و پروپیلیتیک می باشد. شباهت الگوهای به هنجارشده عناصر کمیاب و کمیاب خاکی برای نمونه های کانه دار و نمونه های گرانیتی و توف های حدواسط، بیانگر ارتباط سیالات کانی ساز با توده گرانیتی و مشتق شدن آنها از این توده و همچنین شسته شدن عناصر از واحدهای توفی منطقه است. براساس داده های ریزدماسنجی، سیالات مسئول کانه زایی در ورمزیار، یک سیستم H۲O-NaCl با دمای متوسط (۲۴۹-۱۳۵ درجه سانتی گراد)، شوری پایین (۴/۶-۲/۰ درصد وزنی معادل نمک طعام) و چگالی پایین (۱-۸/۰ گرم بر سانتی متر مکعب) بوده است. بر اساس این داده ها، روند تکامل سیال کانه ساز با فرایندهای اختلاط سیالات و جوشش سیال هم خوانی دارد. ویژگی های رخداد معدنی ورمزیار با کانسارهای اپی ترمال فلزات پایه (نقره) نوع سولفیداسیون حدواسط قابل مقایسه است.

کانه زایی اپی ترمال, سولفیداسیون حدواسط, میانبار سیال, طارم- هشتجین, ورمزیار, زنجان