سید محسن سیدی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
جواد حمزه ئی - دانشگاه بوعلی سینا همدان

به منظور بررسی اثر تداخل علف­های هرز بر اجزای عملکرد، عملکرد و توان رقابتی برخی ارقام نخود، آزمایشی در دو سال زراعی ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل وجین و عدم وجین علف­های هرز و پنج رقم نخود (ترک، هاشم، آرمان، آزاد و محلی) بودند. تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که اثر کنترل علف­های هرز بر همه صفات به جز شاخص برداشت معنی­دار بود. همچنین، اثر رقم بر کلیه صفات به جز شاخص برداشت معنی­دار شد. اثر متقابل کنترل علف­هرز در رقم نیز فقط بر عملکرد دانه و بیولوژیک معنی­دار شد. بیشترین میزان عملکرد دانه (۰۰/۱۳۶ گرم در متر مربع) از رقم هاشم در شرایط وجین علف­هرز به­دست آمد. کمترین میزان این ویژگی با حدود ۷۵ درصد کاهش به رقم محلی در شرایط عدم وجین تعلق گرفت. بیشترین عملکرد بیولوژیک (۷۵/۳۹۴ گرم در متر مربع) به رقم هاشم در شرایط وجین علف­هرز تعلق داشت و کمترین آن با حدود ۷۰ درصد کاهش از رقم محلی در شرایط عدم وجین علف­هرز به­دست آمد. بیشترین و کمترین بیوماس و تراکم علف­هرز نیز به­ترتیب به رقم هاشم و محلی اختصاص داشت. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین شاخص توانایی تحمل رقابت (۳۰/۵۲) متعلق به رقم هاشم و پایین­ترین میزان این شاخص­ (۱۲/۳۹) متعلق به رقم محلی بود. با توجه به نتایج این آزمایش می­توان رقم هاشم را به عنوان رقمی مقاوم در برابر علف­های هرز دانست، ولی در مقابل رقم محلی دارای کمترین توانایی در برابر هجوم علف های هرز بود.

توانایی تحمل رقابت, حبوبات, علف هرز, عملکرد, وجین