تعامل نقل و نقش در قهوه خانه های ایرانی

قهوه ­خانه ­ی ایرانی از جمله مکان­ هایی است که در زمان­ های نه چندان دور، بنا به جایگاه خاص اجتماعی و فرهنگی خود، نقش بسیار مهمی را در ایجاد ارتباط بیشتر بین هنرهای نقالی (نقل) و نقاشی (نقش) ایفا نموده­ است. این پیوند هنری به ویژه پس از دوران قاجار در قهوه­خانه­ها نمود بیشتری یافته، به گونه­ای که تاثیر بسیاری از روایت­های پهلوانی و دینی را بر تابلوهای نقاشی قهوه­خانه­ای می­توان مشاهده کرد. روایاتی که گاه همراه با ذوقیات و بدیهه­گویی­ نقالان بوده و به همان شیوه و حتی با اغراق فراوان­تری در تابلوهای نقاشی نمود یافته­ است. در این تحقیق که به شیوه توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفته، تعدادی ازآثار نقاشان مشهور قهوه­خانه­ای در فاصله زمانی پایان دوره قاجاریه تا پایان دوره پهلوی، مورد بررسی قرار گرفته و سعی گردیده تا به مهم­ترین سوالات این پژوهش، یعنی: روایت­های نقالان قهوه­خانه­ای چه تاثیراتی بر شیوه نقاشی نقاشان قهوه­خانه­ای داشته است؟ و چه پیوندهایی  میان این هنرها با فضای قهوه­خانه وجود دارد؟ پرداخته شود. نتیجه این پژوهش نشان از تاثیر مستقیم روایت­های نقالی بر نقاشی قهوه­خانه­ای دارد. تاثیری که زمینه خیالی­نگاری و عامیانه­تر شدن این تابلوهای نقاشی را فراهم نموده است.

Keywords:

قهوه خانه , نقالی , نقاشی , خیالی نگاری