زیبایی شناسی اسلامی در طرح فرش یلمه

در این مقاله، به بررسی تجلی اصول زیبایی اسلامی در طرح و نقش قالی یلمه پرداخته شده است. در این ارتباط، محیط زندگی، فرهنگ و اعتقادات به عنوان عمده ترین عوامل موثر بر نقوش قالی یلمه مورد توجه و کنکاش قرار گرفت. با توجه به نظر برخی از محققان در زمینه ی قالی یلمه مبنی بر نزدیکی دستبافت های این ایل به ایل بختیاری و همچنین باقی ماندن این دستبافت ها در چارچوب سنت قشقایی، نقوش این قالی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اساسی این مقاله، بررسی زیبایی شناختی طرح ها و نقوش قالی یلمه و ارزش های بصری نقوش در طرح این قالی بوده که سبب زیبایی در این بافته شده است. این تحقیق با استفاده از روش توصفی مطالعه ی کتابخانه ای و رجوع به اسناد و منابع دیداری مرتبط با آن و مطالعه ی میدانی و مصاحبه با فعال ترین تولید کننده ی دستبافت های این ایل در مرکز بروجن صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دستبافت های این ایل علی رغم نزدیکی به ایل لر بختیاری، هنوز در چارچوب سنت قشقایی است و در بافت آنها از یک طرح و الگوی خاص به استمرار و بی کم و کاست استفاده شده و از آنجایی که قالی در عشایر به گونه ای تصویری از زندگی ساده عشایری، باورها، محیط زندگی و فرهنگ انسان های کوچ رو می باشد، لذا قالی یلمه نیز از این امر مستثنی نبوده و بافندگان آن نیز هر چه در دل طبیعت دیده اند در قالی های خود بافته اند و یا آنچه را در باورهای خود پرورانده اند به تصویر کشیده اند. از این رو از میان عوامل متفاوت در شکل گیری این هنر می توان به سه عامل کلی یعنی طبیعت، فرهنگ و اعتقادات اشاره کرد.

Keywords:

زیبایی شناسی اسلامی , ارزش بصری , قالی یلمه , طرح فرش , عشایر قشقایی