مرضیه زارع خلیلی - کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
حسن بلخاری قهی - دانشیار گروه مطالعات عالی هنر در پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

با وجود مطالعات و تحقیقات بسیار درباره منشا هنر و روند آن در تاریخ بشر، این مطلب هنوز نیز یکی از بحث برانگیزترین موارد در حیطه باستان شناسی و تاریخ هنر است. در این راستا، مطالعات باستان شناسی و انسان شناسی تااندازه ای روشن کننده این مسیر پر پیچ وخم بوده است. بر مبنای این مطالعات، هم زمان با ظهور انسان امروزی در سراسر جهان به خصوص اروپا در حدود ۴۰ هزار سال پیش، شاهد خلق یک باره آثار هنری هستیم که از نظر بصری پیشرفته و از نظر معنایی، مفاهیم پیچیده ای را در بردارند. گونه انسانی مذکور در عین مشابهت در سیستم عصبی با انسان کنونی ساکن زمین و برخورداری از هوش کافی در به عینیت درآوردن مفاهیم انتزاعی، در مناطق مختلف جغرافیایی به گونه ای یکسان عمل نکرده و برای مثال، در حیطه نقاشی دیواری درون غارها، آثار خود را به منطقه جنوب فرانسه و شمال اسپانیا محدود کرده است. در تحقیق حاضر که به شیوه کتابخانه ای انجام گرفته است، علاوه بر توصیف کهن ترین یافته ها در عرصه های نقاشی و پیکره سازی از غارهای شو، فرانسه، هولوفلز آلمان و محوطه سونگیر سیبری، تلاش شده بر مبنای مطالعات انجام شده بر این آثار، به بررسی دلیل احتمالی یکسان نبودن جلوه های هنری در مناطق مختلف پرداخته شود.

شمنیزم, انسان امروزی, غار شوه, غار هولوفلز, نقاشی غار, پیکرک سازی