بررسی مولفه های رئالیسم جادویی در اسرارالتوحید

سبک رئالیسم جادویی غربی با تصوف و متون عرفانی فارسی، پیوندی ناگسستنی دارد. اذعان برخی از بزرگان این سبک، به مطالعه­ی آثار ادب فارسی چون هزار و یک­شب و نوشته­های عرفانی فارسی چون منطق الطیر، و آشنایی با شخصیت­های برجسته­ی عرفانی چون عطار نیشابوری، پیشینه­ی این سبک ادبی را به تصوف و عرفان می­رساند. از نظر محتوایی نیز نوشته­های عرفانی با آثاری که به سبک رئالیسم جادویی نوشته شده­اند، مشابهت زیادی دارد. اساسی­ترین مشخصه­ی آثار رئالیسم جادویی، درهم آمیختن واقعیت و فراواقعیت است که در نوشته­های عرفانی، به ویژه کرامات و معجزاتی که از عرفا نقل می­شود، به وفور قابل مشاهده است. هدف این پژوهش، بررسی کتاب اسرار التوحید و کشف تشابهات و تمایزات مولفه های سبک رئالیسم جادویی با حکایات این اثر برجسته­ی عرفانی است. نویسندگان این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهند که با وجود اختلاف موضوع و محتوای این اثر با منابع داستانی سبک رئالیسم جادویی، بسیاری از مولفه های این سبک غربی در حکایات کتاب مورد مطالعه مشاهده می شود. هر چند اختلافاتی نیز در شیوه ی ارائه ی آن با این سبک وجود دارد. این بررسی نشان می دهد که چرخش زمان روایت و پیچیدگی پیرنگ که از مولفه­های سبک رئالیسم جادویی است در اسرارالتوحید دیده نمی­شود،. در حالی که دیگر مولفه های این سبک را می توان در اثر مورد بررسی ردیابی نمود، البته متناسب با ویژگی­های فرهنگی و اجتماعی جامعه­ی نویسنده و اساطیر بومی سرزمین وی.

Keywords:

رئالیسم جادویی , ابوسعید , اسرارالتوحید , فراواقعیت