مریم شعبان زاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
رضا رضایی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سیستان و بلوچستان

اکثر رخدادهای تاریخی به واسطه گذر زمان از حافظه تاریخ حذف شده اند. اما برخی وقایع- به دلیل ماهیتی که دارند و اصول و ایده هایی که منجر به شکل گیری آنها شده است؛ علی رغم شکست ظاهری چنان زنده و پویا باقی مانده اند که خود منشا الهام برای شکل گیری و وقوع حوادث مهم تاریخی دیگر شده اند. نهضت عاشورا و قیام امام حسین (ع) یکی ازاین وقایع پویا، زنده  و برانگیزاننده می باشد. شعر معاصر ایران و کشورهای عربی  از میراث دینی و باورهای مذهبی وسرچشمه های عقیدتی بهره مند گشته است. قیام عاشورا و نهضت کربلا و عناصر پویای آن نقش موثری را در جهت دهی  افکار و تعالی اندیشه ها  در شرایط بحرانی و جنگ در این کشورها دردوره معاصر ایفا کرده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین شرایطی پرداخته است که شاعران متعهد معاصر را وادار کرد به بیان عناصر این نهضت بپردازند. در ایران دفاع مقدس و انگیزه وطن دوستی و در اعراب مساله رهایی و سرزمین های اشغالی و ایحاد انگیزه برای پرهیز از کم همتی و بی عملی انگیزه سرودن شعر گشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد نهضت عاشورا توانست با ایجاد پیوند بین گذشته و حال نقش موثری در انگیزش و پویایی نهضت های معاصر ایران و جهان عرب ایفا کند.

ادبیات مقاومت, ادب معاصر ایرانی و عربی, نهضت عاشورا