زهرا علیایی - کارشناس ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات فارس

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی –رفتاری در افسردگی و سلامت روان مادران دارای کودک بیش فعال بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث روشی نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی مادران دارای کودک دختر مبتلا به اختلال بیش فعالی در دوره ابتدایی منطقه ۲ شهر شیراز، که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مشغول به تحصیل هستند، بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای ۳ مدرسه انتخاب، سپس ۳۰ نفر از ۸۳ مادر مراجعه کننده به مراکز که کودکان آنها بر پایه ملاک های تشخیص راهنمای تشخیصی DSM-IV و آماری اختلال های روانی- نسخه چهارم و مقیاس کانرز والدین، دارای کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی بودند، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی انتخاب و در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (گروه آزمایش= ۱۰ نفر/گروه کنترل= ۱۰ نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه افسردگی بک، سلامت روان (GHQ) و بیش فعالی کانرز فرم والدین بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که روش درمان شناختی- رفتاری بر افسردگی مادران کودکان بیش فعال/ نقص توجه موثر بوده، وباعث کاهش میزان افسردگی آنها شده است (۰۰۵/۰>P). همچنین نشان داد که تاثیر درمان شناختی- رفتاری در سلامت روان مادران کودکان بیش فعال/ نقص توجه موثر بوده است (۰۰۵/۰>P)، یعنی میزان سلامت روان آنها در پس آزمون گروه آزمایش افزایش یافته است. بنابراین استفاده از این رویکرد درمانی برای بهبود افسردگی و سلامت روانی مادران دارای کودک بیش فعال/ نقص پیشنهاد می شود.

درمان شناختی رفتاری (CBT)، افسردگی، سلامت روان، بیش فعالی/ نقص توجه