نگین بخشی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز
محبوبه فولادچنگ - استادیار بخش روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین جو مدرسه و تاب آوری تحصیلی با واسطه گری سرزندگی تحصیلی در بین دانش آموزان است. بدین منظور در یک طرح پژوهشی توصیفی- همبستگی، از بین دانش آموزان متوسطه دوم، ۲۸۷ نفر (۱۸۷ دختر و ۱۰۰ پسر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های جو مدرسه (علیخانی و مهرمحمدی، ۱۳۸۳)، سرزندگی تحصیلی (دهقانی زاده و حسین چاری، ۱۳۹۱) و تاب آوری تحصیلی (مارتین و مارش، ۲۰۰۹) گردآوری شد. اطلاعات گردآوری شده توسط روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل مفهومی پیشنهادی مورد تایید قرار گرفت. بررسی مسیر های مستقیم ارتباط متغیر های مورد بررسی نیز نشان داد که مسیر مستقیم متغیر نشاط (۱۴/۰=β) و نفوذ (۱۹/۰=β) به صورت مثبت و متغیر عدم مشارکت (۲۰/۰- =β) به صورت منفی با تاب آوری تحصیلی معنی دار است. همچنین ارتباط معنی داری بین سرزندگی تحصیلی (۴۳/۰=β) و تاب آوری تحصیلی وجود دارد. به منظور بررسی معنی داری مسیر های غیر مستقیم از روش بوت استراپ استفاده شد و نتایج نشان داد که سرزندگی تحصیلی رابطه نشاط و عدم مشارکت با تاب آوری تحصیلی را میانجی گری می کند؛ ولی بین   فاصله گیری و نفوذ با تاب آوری تحصیلی میانجی گری معناداری به عمل نمی آورد. یافته های حاصل از پژوهش حاضر می تواند مورد استفاده روان شناسان تربیتی، معلمان و سایر متخصصان مرتبط قرار گرفته و در جهت افزایش تاب آوری تحصیلی نقش داشته باشد.

تاب آوری تحصیلی, تحلیل مسیر, جو مدرسه, سرزندگی تحصیلی