داود ارشادی - تغذیه طیور، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
بهمن نوید شاد - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
حسین محب الدینی - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
فرزاد میرزائی آقجه قشلاق - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
سمیرا کرامتی جبه دار - تغذیه دام، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کنجاله سیاه دانه همراه با مولتی آنزیم بر عملکرد رشد و برخی عوامل مرتبط با سلامت جوجه­های گوشتی انجام گرفت. آزمایش مذکور در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۵ تکرار با تعداد ۱۴ قطعه جوجه گوشتی راس ۳۰۸ در هر تکرار و جمعا با ۳۵۰ قطعه جوجه گوشتی انجام شد. تیمارها شامل: جیره بدون کنجاله سیاه دانه و آنزیم (شاهد)، ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه (بدون آنزیم)، ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه و ۲/۰ درصد مولتی آنزیم، ۱۵ درصد کنجاله سیاه دانه (بدون آنزیم)، ۱۵ درصد کنجاله سیاه دانه و ۲/۰ درصد مولتی آنزیم از ۱۰ تا ۴۲ روزگی بودند. شاخص­های مورد بررسی شامل عملکرد رشد، درصد لاشه و وزن نسبی اجزای لاشه، برخی لیپیدهای سرم خون و ریخت­سنجی مخاط روده بودند. بطوری­که کمترین ضریب تبدیل غذایی در جوجه­های تغذیه شده با جیره شاهد و جیره حاوی ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه بدون آنزیم مشاهده شد (۰۵/۰P<). درکل دوره آزمایشی نیز کمترین مصرف خوراک و افزایش وزن در گروه­های دریافت کننده ۱۵ درصد کنجاله سیاه دانه (هر دو حالت با آنزیم و بدون آنزیم) مشاهده شد (۰۵/۰P<). کمترین ضریب تبدیل غذایی نیز در گروه شاهد و گروه دریافت کننده ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه بدون آنزیم مشاهده شد (۰۵/۰P<). در نهایت در کل دوره آزمایشی وزن نهایی بدن در تیمار شاهد بیشترین بود. بیشترین میزان ضخامت پرز ژژنوم و ایلئوم نیز در جوجه­های دریافت کننده ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه بدون آنزیم نسبت به  سایر گروه­ها مشاهده شد (۰۵/۰>P). بطور کلی، بر اساس نتایج حاصل استفاده از کنجاله سیاه دانه باعث افت عملکرد جوجه­ها شده و استفاده از مکمل آنزیمی هم نتوانست این اثرات منفی را رفع کند. استفاده از سطح ۵/۷ درصد کنجاله سیاه دانه تاثیر مثبتی بر شاخص­های ریخت­سنجی (بدون مصرف آنزیم) در جوجه­های گوشتی نشان داد.

جوجه گوشتی, ریخت سنجی, کنجاله سیاه دانه, مولتی آنزیم, عملکرد