مهدی غلامی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز
رضا شیخ اکبری مهر - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم، قم، ایران

شناخت زیستگاه­ها و ویژگی­های زیستی و غیرزیستی مرتبط با آن­ها، گام اولیه و مهم در مدیریت بهره­برداری و حفاظت از منابع طبیعی و محیط­زیست می­باشد. استان قم در فلات مرکزی ایران قرار گرفته و بر اساس رده بندی دومارتن دارای اقلیم خشک می باشد. به­منظور شناسایی انواع زیستگاه­ها و رستنی­های شاخص آن­ها، هم­زمان با پایش مناطق مختلف استان و جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز، گونه­های گیاهی غالب نیز جمع­آوری و با استفاده از منابع معتبر گیاه­شناسی شناسایی و نامگذاری گردیدند. از ده زیستگاه اصلی موجود در جهان هشت نوع آن در استان قم با ۲۴ نوع زیستگاه فرعی با استفاده از سیستم رده­بندی زیستگاه های یونیس تشخیص داده شد. این ۸ زیستگاه عبارتند از: ۱- آب­های سطحی درون سرزمینی ۲- باتلاق، لجن­زار و مرداب ۳- چمنزارها با چیرگی گیاهان علفی ۴- خلنگزار، بوته­زار و خارستان ۵- درختزارهای تنک ۶- زیستگاه ها و زمین های بدون پوشش ۷-زیستگاه های زراعی ۸- زیستگاه های احداثی مصنوعی. با در نظر گرفتن این حقیقت که از­ دست دادن خدمات اکوسیستم باعث افزایش آسیب­پذیری انسان­ها به­ویژه در مناطق خشک می­شود و از آن­جایی­که عرصه­های استان قم عمدتا شامل اکوسیستم بیابانی است و این نوع اکوسیستم بسیار آسیب­پذیر و شکننده می­باشد، با شناخت و محافظت از زیستگاه­های اصلی و فرعی و هم­چنین ریززیستگاه­های این استان، با تاکید بر گیاهان شاخص و خودروی آن­ها، می­توان گامی موثر در حفاظت از محیط­زیست استان قم برداشت.

اقلیم, پوشش گیاهی, رده بندی زیستگاه, زیستگاه, قم