فرزاد کریمی خنجری - گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، ایران
مهدی سجادی کیا - گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

محیط زیست یکی از مباحث بسیار مهم امروزی می­باشد که با توجه به فجایع امروزی که شاهد آن هستیم در صدر امور بین­المللی قرار دارد. این فجایع ناشی از خساراتی هستند که از طرف اشخاص و یا دولت­ها به محیط زیست وارد می­شوند و بدیهی می­نماید که بایستی قواعد مسوولیت مدنی را حاکم بر آن بدانیم و جبران خساراتی که از طرف آنان وارد می­گردد را برعهده آنان قرار دهیم. مسوولیت مدنی ناشی از محیط زیست هم در قوانین بین­المللی و هم در قانون ایران تعریف شده است ولی ممکن است تعاریف متفاوتی برای تعیین نوع مسوولیت مدنی وجود داشته باشد. حال سوال این است که در صورت وارد شدن خسارت به محیط زیست، مسوولیت مدنی ناشی از آن در حقوق ایران و اسناد بین­المللی چگونه است؟ لذا در این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی و با روش کتابخانه­ای به بررسی ماهیت مسوولیت مدنی در حقوق ایران و اسناد بین­المللی پرداخته و نحوه جبران آن­ها و نکات ضعف و قوت آن­ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تحقیقات نشان می­دهد که مسوولیت مطلق در این شرایط بهترین نوع مسوولیت مدنی می ­باشد که می تواند در مورد خسارات محیط زیستی اعمال شود و بر همین اساس است که در اسناد بین­المللی این نوع از مسوولیت اتخاذ گردیده است؛ ولی در حقوق ایران مسوولیت مدنی مبتنی بر تقصیر می ­باشد که در مورد زیان­های محیط­زیستی هم اعمال می گردد که با ماهیت محیط زیست متناسب نمی­باشد.

تخریب محیط زیست, مسوولیت مدنی, خسارات محیط زیستی, جبران خسارت, اسناد بین المللی