تبادلات گازی و تجمع محلولهای سازگار در تودههای دچار زوال بلوط ایرانی در استان ایلام (مطالعه موردی: منطقه جنگلی گچان و ششدار)
عنوان مقاله: تبادلات گازی و تجمع محلولهای سازگار در تودههای دچار زوال بلوط ایرانی در استان ایلام (مطالعه موردی: منطقه جنگلی گچان و ششدار)
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-19_003
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-19_003
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
افسانه تنگو - Department of Forest Sciences and Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
حمید جلیلوند - Department of Sciences and Forest Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
محمد حسینی نصر - Department of Sciences and Forest Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
حمیدرضا ناجی - Department of Forest Sciences, Ilam University, Ilam, Iran
خلاصه مقاله:
افسانه تنگو - Department of Forest Sciences and Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
حمید جلیلوند - Department of Sciences and Forest Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
محمد حسینی نصر - Department of Sciences and Forest Engineering, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
حمیدرضا ناجی - Department of Forest Sciences, Ilam University, Ilam, Iran
مقدمه و هدف: مطالعه تبادلات گازی در شرایط تنش خشکی میتواند به شناسایی فاکتورهای موثر در مقاومت به این تنش کمک کند. به منظور بررسی تاثیر عوامل فیزیولوژیکی ویژگیهای فتوسنتزی و تجمع اسمولیتها بر خشکیدگی درختان بلوط ایرانی(Quercus brantii Lindl.) ، دو توده جنگلی گچان و ششدار استان ایلام برای مطالعه انتخاب شدند.
مواد و روشها: درختان بلوط بر مبنای شدت خشکیدگی تاجی به چهار گروه (سالم، ۳۳-۵% ،۶۶-۳۳% و بالای ۶۶% خشکیدگی) تقسیم شدند. فعالیتهای فیزیولوژیکی مانند: فتوسنتز، تعرق، تنفس، غلظت دیاکسیدکربن داخل روزنه ای، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب، دمای برگ، قندهای محلول و اسیدآمینه های آزاد از برگ درختان در جهت شیب غالب منطقه از شاخه های انتهایی در قسمت میانی تاج به صورت تصادفی اندازهگیری شدند و پایه های منتخب در محدوده ی قطری ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تجزیه واریانس یک طرفه و برای مقایسه تیمارهای مختلف از کمینه ی تفاوت معنیداری (LSD) استفاده شد و تمام محاسبات با نرم افزار SAS انجام شد.
یافته ها: در درختان با خشکیدگی شدید در منطقه گچان، نتایج این تحقیق نشان داد که میزان فتوسنتز (۱/۰۶ میکرومول CO۲ بر مترمربع بر ثانیه) با کاهش در هدایت مزوفیلی ( ۰/۰۰۲۱ مول در مترمربع بر ثانیه)، تعرق (۳/۸۲ میلیمول آب بر مترمربع بر ثانیه)، کارایی مصرف آب (۰/۲۷ میکرومول CO۲بر مول آب) و افزایش غلظت دیاکسیدکربن زیرروزنه ای (۴۸۸/۱۵ میکرومول CO۲ بر مول) و دما (۳۶/۰۵ درجه سانتیگراد) همراه بود. نتایج آزمون همبستگی (در سطح احتمال ۰/۰۵ و ۰/۰۱)، نقش عوامل روزنه ای و غیر روزنه ای در کاهش فتوسنتز را نشان داد. همچنین، افزایش میزان قندهای محلول (۰/۰۰۹ میکروگرم بر گرم وزن تر برگ) و اسید آمینه های آزاد (۰/۰۱۲ میکروگرم بر گرم وزن تر برگ) به عنوان محلولهای سازگار در تنظم اسمزی مشاهده نشد. در منطقه ششدار پارامترهای فتوسنتزی بین تیمارهای مختلف خشکیدگی تفاوت معنیداری را نشان نداد، اما با افزایش تجمع قندهای محلول در درختان سرخشکیده بلوط ایرانی همراه شد. افزون بر این، همبستگی معنی داری بین فتوسنتز با عوامل روزنهای مشاهده نشد که بیانگرتوانایی این گونه در باز نگهداشتن روزنه در شرایط تنش خشکی شدید است.
نتیجه گیری: بنابراین، نتایج تحقیق حاضر تفاوت در ظرفیتهای فتوسنتز درختان سرخشکیده بلوط ایرانی و همچنین به کارگیری راهکارهای اجتناب و تحمل به خشکی در دو منطقه را نشان میدهد.
کلمات کلیدی: Crown dieback, Gas exchange, Ilam, Osmotic regulation, Persian oak, Physiological properties, اجتناب از خشکی, ایلام, بلوط ایرانی, تنظیم اسمزی, خشکیدگی, ویژگی های فیزیولوژیکی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1467854/