خلیل محمدی فیروز - University of Tehran
سید عطا اله حسینی - University of Tehran
قوام الدین زاهدی - University of Tehran
محمد علی فخاری - Forset range and watershed Organization

مقدمه و هدف: پدیده زمین لغزش در نتیجه حرکت مواد بر روی دامنه باعث تخریب طبیعت، از بین رفتن خاک و فرآیند­های بوم­شناختی زیادی در منطقه می ­شود. مواد افزودنی و اصلاح کننده­ ی متنوعی با هدف حفظ آب و خاک در جهان استفاده می ­شود که در این میان، روش ­های زیست مهندسی به دلیل مسائل محیط زیستی و اقتصادی در مهندسی جنگل بسیار مورد توجه قرار گرفته است که با بکارگیری آنها رویش مجدد گونه های گیاهی و افزایش تنوع پوشش گیاهی اتفاق می افتد. مواد و روش­ ها: در این پژوهش وضعیت تنوع پوشش علفی منطقه تثبیت شده لغزشی دیواره خاکریز جاده جنگلی در قطعه پنج سری سه طرح جنگلداری سوردار واتاشان، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور منطقه لغزشی تثبیت شده با گونه توسکا و بید جنگلی به صورت دست کاشت به علت حضور طبیعی در مناطق فرسایشی مشابه و استقرار آسان بعد ازگذشت پنج سال از اقدام زیست مهندسی (کاشت نهال به همراه مالچ کاه و کلش و خرده چوب) انتخاب شد. طرح آزمایشات در قالب بلوک­های کاملا تصادفی تحت سه تیمار آزمایشی خاک بدون پوشش (شاهد)، تیمار مالچ کاه و کلش و تیمار خرده چوب در سطحی حدود ۷۲ متر مربع انتخاب گردید. وضعیت تنوع پوشش گیاهی در ۲۷ کرت طراحی شده پس از گذشت پنج سال از اقدام زیست مهندسی بررسی شد. برای محاسبه شاخص­های تنوع زیستی و تجزیه ­های آماری از نرم افزارPAST  و SPSS استفاده شد. یافته­ ها: میانگین شاخص تنوع سیمپسون ۰/۸، تنوع شانون- وینر ۲/۲۹، غنای مارگالف ۱/۲۸، منهنیک ۰/۷۹، یکنواختی پیلو ۳/۲ و یکنواختی شلدون ۱/۸ محاسبه شد که حاکی از معنی داری (سطح ۰/۰۵) اختلاف میانگین ها در شاخص های سیمپسون، شانون – وینر، پیلو، شلدون، منهنیک و مارگالف در منطقه تثبیت شده بود. نتیجه ­گیری: تحقیق درباره مناطق لغزشی تثبیت شده و تثبیت نشده کمک زیادی جهت شناسایی گونه ­های مستقر شده در این مناطق می­ کند و می ­توان در مناطق لغزشی مشابه از این گونه ­ها برای تثبیت دیواره­ های خاکریزی جاده جنگلی استفاده کرد.

Biodiversity, Bioengineering, Forest road, Landslide, Straw, Surdar-Watashan, تثبیت زیست مهندسی, تنوع زیستی, جاده جنگلی, زمین لغزش, سوردار واتاشان, کاه و کلش