سیامک جمشیدی - پژوهشکده علوم دریایی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، تهران

در این تحقیق اثرات تداخل آب شور ورودی دریا با آب شیرین تالاب انزلی بر تغییرات سرعت صوت و انتشار امواج صوتی در کانال دسترسی و حوضچه آرامش بندر انزلی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور اندازه گیری پارامترهای مختلف فیزیکی آب دریا در مجاورت بندرانزلی انجام شده است. عملیات داده برداری توسط دستگاه نیمرخ بردار آب دریا CTD در ایستگاه های ثابت اندازه گیری با بیشینه عمق ۱۸ متر و در دو فصل گرم و سرد سال انجام شده است. نتایج نشان داد که سرعت صوت در ایستگاه های اندازه گیری از حدود ۱۵۱۴ متربرثانیه در سطح آب دریا تا ۱۵۱۱ متربرثانیه در عمق ۱۲ متری طی فصل گرم تغییر کرده است که به علت کاهش دمای آب بوده است. در مقابل در فصل سرد سال نشان داد که سرعت صوت در منطقه قرارگیری ایستگاه های اندازه گیری از حدود ۱۴۳۸ متربرثانیه در سطح تا ۱۴۵۴ متر بر ثانیه در عمق ۱۰ متری افزایش می یابد. تحلیل ها نشان داد که، در ماه های فصل گرم سال تغییرات سرعت صوت بیشتر تابع تغییرات درجه حرارت آب بوده و اثر دما نسبت به شوری بیشتر مشاهده شده است. در مقابل، تغییرات سرعت صوت در آب دریا در ماه های فصل سرد سال عمدتا تابعی از تغییرات عمودی مقدار شوری است. در زمستان به علت اختلاط آب دما در عمق ثابت است و شوری به سبب ورود آبهای تالاب یا دریا تغییرات با عمق بیشتری داشته و به همین علت صوت با عمق افزایش یافته است.

بندرانزلی, سرعت صوت, شوری, درجه حرارت آب