سید حسین محمودی نژاد دزفولی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول ایران
مهرزاد مستشاری محصص - دانشیار بخش تحقیقات شیمی و حاصلخیزی خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

برای بررسی مصرف نامتعادل کودها و بهینه کردن مصرف کود در مزارع کلزا در شمال استان خوزستان، از روش های تشخیص چندگانه عناصرغذایی (CND) و انحراف از درصد بهینه (DOP) استفاده شد. در این پژوهش، به مدت یک سال زراعی (۱۳۹۸) نمونه های خاک، برگ و آب از ۳۰ مزرعه کلزا تهیه و تجزیه شد. در این مزارع، عملکرد دانه نیز اندازه گیری شد. عناصر غذایی شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، روی و منگنز برگ با روش های استاندارد آزمایشگاهی تعیین گردید. جامعه عملکردی از طریق کاربرد تابع تجمعی نسبت واریانس عناصر غذایی و تابع توزیع مربع کای با در نظر گرفتن عملکرد حد واسط به مقدار ۲۸۸۲ کیلوگرم در هکتار به دو گروه عملکرد پایین و بالا تقسیم شدند. سپس براساس روش سامانهCND  نرم های استاندارد برای عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، روی، منگنز و باقیمانده عناصر (Rd) به ترتیب ۱۴/۰± ۲۷/۳، ۱۷/۰± ۸۳/۰، ۲/۰± ۷۳/۲، ۱۳/۰± ۸۹/۱ -، ۵۳/۰± ۲۳/۴-، ۳/۰± ۴۵/۳-، ۲۶/۰± ۴۶/۳ - و ۱۴/۰± ۲۷/۳ تعیین گردید. نتایج روش سامانهCND  نشان داد بیشترین عامل محدودکننده عملکرد در بین عناصر پر مصرف پتاسیم و در بین عناصر کم مصرف منگنز بود. در روش DOP حد بهینه عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به ترتیب غلظت های ۲۷/۵%، ۴۴/%۰،و ۷۲/۲% و برای آهن، مس، روی و منگنز به ترتیب ۳۱۳، ۳۷، ۷۷ و ۶۷ میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک محاسبه گردید و ترتیب کمبود عناصر غذایی به صورت Zn > Mn> N> Fe> P Cu> به دست آمد.

تجزیه گیاه, تعادل عناصر غذایی