مصطفی بهبوئیه جوزم - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد
مهدی کریمی - استادیارپژوهش، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
عبدالامیر بستانی - دانشیار، دانشگاه شاهد

آبشویی و فراریت نیتروژن (خروج گاز آمونیاک از داخل خاک به اتمسفر) مهمترین راه­های هدرروی کودهای نیتروژنی می باشد و موجب کاهش کارایی جذب کودهای نیتروژنی می شوند. تحقیق اخیر با هدف بررسی اثر متقابل پنج نوع کود نیتروژنی (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم، اوره، اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم) و سه سطح شوری خاک (۲، ۸ و ۱۲ دسی زیمنس بر متر) بر میزان فراریت روزانه و تجمعی نیتروژن در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. نتایج نشان داد که شوری و نوع کود نیتروژنی تاثیر معنی داری بر میزان فراریت روزانه و تجمعی نیتروژن دارند. نیتروژن فراریت شده از کودهای سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم، اوره، اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم در شوری عصاره اشباع خاک ۲ دسی زیمنس بر متر به ترتیب معادل۵۱%، ۴۴%، ۴۵%، ۶% و ۰۱/۰% از نیتروژن خالص مصرفی بود. با افزایش شوری عصاره اشباع خاک میزان فراریت افزایش یافت. در شوری عصاره اشباع خاک ۱۲ دسی زیمنس بر متر فراریت کل از کودهای سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم، اوره، اوره با پوشش گوگردی و نیترات پتاسیم به ترتیب معادل۷/۷۳%، ۵۴%، ۵۷%، ۸% و ۰۱/۰% بود. به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که کود نیترات پتاسیم کمترین میزان فراریت را داشت و پس از آن کودهای اوره با پوشش گوگردی، اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم قرار داشتند.بنا بر­این کود نیترات پتاسیم به عنوان کارآمدترین منبع کودنیتروژن توصیه می شود.

اوره, سولفات پتاسیم, هدرروی نیتروژن, اوره با پوشش گوگردی