عبداله درزی - دانشجوی دکترای رشته مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی
سید مجید میرلطیفی - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی؛
علی شاهنظری - استادیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه مهندسی آب؛
فرید اجلالی - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور؛
محمد حسین مهدیان - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

مدیریت مناسب آب در شالیزارها، مهمترین اقداماتی است که نقش مهمی در میزان سودمندی سایر نهاده­های تولید در کشت برنج دارد. یک عملیات مهم برای مدیریت آب، احداث سیستم­های زهکشی می­باشد. در این تحقیق، اثر سیستم­­های مختلف زهکشی شامل سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی، زهکشی زیرزمینی دوعمقی و زهکشی سطحی به­عنوان تیمار کنترل بر عملکرد برنج طارم در مزرعه شالیزاری تجهیز و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بررسی شد. آزمایش­های لازم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار انجام شد. در زمان برداشت، برخی شاخص­های گیاهی از قبیل ارتفاع بوته، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلی، تعداد پنجه، تعداد شاخه­های جانبی خوشه اصلی، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری داده­ها نشان داد که اغلب شاخص­های مورد بررسی در تیمارهای زهکشی زیرزمینی اختلاف معنی­داری با مقدار متناظر در تیمار کنترل داشت. عملکرد دانه در تیمارهای زهکشی زیرزمینی ۹۲/۰ تا ۶۵/۱ تن در هکتار بیشتر از مقدار متناظر در تیمار زهکشی سطحی بود. بیشترین تعداد پنجه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد کاه مربوط به زهکشی دوعمقی و کمترین مقدار پارامترهای فوق مربوط به تیمار زهکشی سطحی بود.

برنج, زهکشی زیرزمینی دوعمقی, شاخص های گیاهی, مدیریت آب