عباس یداللهی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران؛
نوربخش تیموری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران؛
وحید عبدوسی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران؛
سعادت ساریخانی خرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران؛

ایران سرزمین خشک و نیمه­خشک است که بخش قابل توجهی از اراضی آن، سیل­خیز یا شیب­دار می­باشد. توسعه باغ­های دیم، به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در راستای افزایش سطح زیر کشت در این اراضی به­شمار می­رود. لذا این پژوهش به منظور ارزیابی تلفیق سامانه جمع­آوری آب با سوپرجاذب و مواد آلی در احداث        باغ­های بادام دیم در منطقه روانسر، استان کرمانشاه، طی سال­های ۱۳۸۹-۱۳۸۸ انجام گرفت. این پژوهش، در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار پایه­ریزی شد. فاکتور اصلی در این آزمایش، سه نوع سیستم احداث باغ بادام دیم و فاکتور فرعی شامل سه رقم بادام (شاهرود ۷، ۱۰ و ۱۲) بود. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از سامانه جمع­آوری آب به­ همراه سوپرجاذب و مواد آلی، بیشترین میزان رطوبت نسبی خاک را در هر دو سال داشت. در سال اول، تیمار سامانه جمع­آوری آب همراه با سوپرجاذب و مواد آلی، از نظر میزان رطوبت نسبی خاک، اختلاف معنی­داری با تیمار سامانه جمع­آوری آب بدون سوپرجاذب و مواد آلی نداشت، اما هر دو تیمار برتری معنی­داری نسبت به تیمار سوپرجاذب و مواد آلی بدون سامانه جمع­آوری آب داشتند. در سال دوم، بیشترین میزان رطوبت نسبی خاک مربوط به روش سامانه جمع­آوری آب همراه با کاربرد سوپرجاذب و مواد آلی بود که این افزایش رطوبت در سال دوم، به دلیل افزایش میزان بارندگی بود که سبب افزایش شاخص­های رویشی نهال بادام نسبت به دو تیمار دیگر شد. در بین ارقام بادام، ارقام شاهرود ۷ و ۱۲ به دلیل خصوصیات رویشی بهتر نسبت به رقم شاهرود ۱۰، با شرایط خشکی و دیم سازگارتر بودند. به­طور کلی، در احداث باغ­های بادام دیم، ارقام بادام شاهرود ۷ و ۱۲و همچنین سامانه جمع­آوری آب همراه با سوپرجاذب و مواد آلی پیشنهاد می­شود.

سازگاری, رطوبت خاک, مواد آلی, رشد رویشی, آب نسبی برگ