سیده سارا جعفری کناری - دانشجوی دکتری تولید و بهره برداری آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
رسول قربانی - نویسنده مسئول، استاد گروه تولید و بهره برداری آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
حمید رضا رضایی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.
رحمت اله ندافی - دانشیار گروه منابع آبزی، بخش تحقیقات ساحلی، دانشگاه علوم کشاورزی اپسالا، سوئد
حدیثه کشیری - دانشیار گروه تولید و بهره برداری آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
فرانسوآ پمپنون - استاد دانشگاه گرنوبل فرانسه

تشخیص ظاهری ماهی آزاد دریای خزر، (Salmo caspius (Kessleri, ۱۸۷۷ و ماهی قزل آلای رنگین کمان (Onchorhyncus mykiss (Walbaum ۱۷۹۲ که ممکن است از قفس های پرورشی مستقر در سواحل جنوبی دریای خزر و یا مراکز تکثیر فرار کرده و به دریا راه یافته باشند، بسیار دشوار است. در این مطالعه، تعداد ۲۰ ماهی از مناطق مختلف دریای خزر: بندر انزلی (۳ ماهی آزاد)، تنکابن (۴ ماهی آزاد، ۱ ماهی قزل آلای رنگین کمان)، نوشهر (۱ ماهی آزاد، ۱ ماهی قزل آلای رنگین کمان)، فریدونکنار (۳ ماهی آزاد)، ساری (۱ ماهی آزاد، ۱ ماهی قزل آلای رنگین کمان) و میانکاله (۳ ماهی آزاد، ۱ ماهی قزل آلای رنگین کمان) صید و با استفاده از توالی یابی ژنومی تا حد امکان این دو گونه را از هم تفکیک و شناسایی کرد. نتایج اولیه توالی یابی ژنوم میتوکندریایی درصد نزدیکی ژنوم توالی یافته با گونه های ثبت شده در GenBank را نشان داد. نمونه های صید شده در میانکاله، ساری و فریدونکنار و انزلی با ظاهری بسیار شبیه به ماهی آزاد، در توالی یابی شباهت بالای ژنومی را با ماهی قزل الا رنگین کمان نشان دادند. بقیه نمونه ها با ظاهر ماهی آزاد همان توالی ماهی آزاد را نشان دادند. بر اساس این مطالعه، احتمال فرار قزل آلا از قفس های پرورشی وجود دارد که می تواند اثرات زیادی بر اکوسیستم منطقه و آبزیان از جمله گونه های دیگر ماهی بگذارد.

کلمات کلیدی: ماهی آزاد دریای خزر, ماهی قزل آلای رنگین کمان, دریای خزر, قفس, توالی یابی ژنتیکی