الهه حسن نتاج نیازی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات و محیط زیست، گروه شیلات
محمد رضا ایمانپور - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات و محیط زیست، گروه شیلات
سید علی اکبر هدایتی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کلرپیریفوس یکی از سموم ارگانوفسفره ای است که برای کنترل آفات در فعالیت های خانگی و بسیاری از مزارع کشاورزی که در مجاورت منابع آبی واقع شده اند به طور رایج مورد استفاده قرار می گیرد. از اینرو در مطالعه حاضر به بررسی سمیت کشنده ی این آفت کش به عنوان یکی از آلاینده های بوم سازگان های آبی، پرداخته شده است. در تحقیق حاضر ماهیان قرمز در گروه های ۲۱عددی تحت غلظت های مختلف سم کلرپیریفوس با نام تجاری آریا با ماده موثره ی ۲/۴۰ درصد ای سی به مدت ۹۶ ساعت قرار گرفتند و مرگ و میر آن ها ثبت شد. تست های سمیت با استفاده از آنالیزهای آماری پرو بیت در نرم افزارSPSS، نسخه ی ۱۶ تعیین شدند. در پایان ۲۴ ساعت، غلظت ۲۰۰ میلی گرم در لیتر کلرپیریفوس سبب تلفات ۱۰۰ درصدی ماهیان شد. LC۵۰ ۹۶ ساعته ی این سم ۲/۸۳ میلی گرم در لیتر محاسبه شد. حال آنکه برای دو سم ارگانوفسفره ی دیازینون و دلتامترین، در پایان ۹۶ ساعت، تلفات ۱۰۰٪ مشاهده شده است. LC۵۰ ۹۶ ساعته دیازینون و دلتامترین در ماهی کاراس طلایی نسبت به سم کلرپیریفوس کمتر بود که نشان می دهد دیازینون و دلتامترین در مقایسه با کلرپیریفوس از سمیت بیشتری برخوردارند. در نهایت با توجه به اینکه ماهی کاراس طلایی مدل زیستی مناسبی از کپورماهیان می باشد که دسته ی عظیمی از ماهیان پرورشی را تشکیل می دهد و با توجه به سمیت کمتر سم کلرپیریفوس، استفاده از این آفت کش به جای سایر سموم کم خطرتر به نظر می رسد.

آبزیان, آلودگی, سموم کشاورزی, مرگ و میر