محسن علی پور - دانشگاه فردوسی مشهد
محمد فارسی - دانشگاه فردوسی مشهد
امین میرشمسی کاخکی - دانشگاه فردوسی مشهد

قارچ دکمه ای سفید Agaricus bisporus، یکی از قارچ های رشته ای با اهمیت اقتصادی بالا است. پایداری جدایه های این قارچ برای تولیدکنندگان اسپاون و قارچ اهمیت بالایی دارد. در واحدهای تولیدی نژادهای مادری عمدتا به صورت واکشت های مکرر بر روی محیط کشت غنی تکثیر می شوند، که رشد غیر متعارف و عملکرد ضعیف از پیامدهای این امر می باشد. دلایل این موضوع تاکنون ناشناخته مانده است. استفاده از نشانگرهای مولکولی یکی از راه های ارزیابی و شناخت تغییرات ژنتیکی است. در این مطالعه برای اولین بار از نشانگر تکرارپذیر AFLP برای ارزیابی تغییرات ژنتیکی و کمک به گزینش جدایه های تک اسپور برتر نژادی تجاری (Holland۷۳۷) قارچ دکمه ای استفاده گردید. ۳۰ جدایه تک اسپوری مورد مطالعه از لحاظ سرعت رشد و عملکرد متنوع بودند، وراثت الگوی باندی نشانگر AFLP نیز وجود این تنوع را تایید نمود. ۹ جفت ترکیب آغازگری، ۳۵۳ باند تولید کرد که از این میان ۵۳ باند در میان ۱۹ جدایه تک اسپور به صورت چند شکل بودند. نتایج این تحقیق، کارآیی روش گزینش تک اسپوری در به نژادی این قارچ را مورد تایید قرار داد. دو جدایه به طور متوسط ۴۷ درصد نسبت به نژاد مادری افزایش عملکرد داشتند. هم چنین مشخص گردید که نشانگر AFLP، حساسیت کافی برای شناسایی چندشکلی ژنتیکی جدایه های تک اسپوری را دارا می باشد.

بهبود عملکرد, تنوع ژنتیکی, قارچ دکمه ای سفید گزینش تک اسپوری, AFLP, Agaricus bisporus