شادی عطار
غلامحسین داوری نژاد - فردوسی مشهد
سید حسین نعمتی

شناسایی و نامگذاری ارقام سیب بومی و حتی ارقام وارداتی مورد کشت در ایران برای دانشجویان، محققین و باغداران بخوبی روشن نیست و کلید واژهایی در این موارد در دسترس نمی باشد. بنابراین در هر منطقه ای دارای نام محلی و گاهی مشابه می باشند. هدف از پژوهش حاضر تعیین خصوصیات ریخت شناسی و فیزیکوشیمیایی ارقام مهم بومی و خارجی سیب مورد کاشت در استان خراسان رضوی و ارائه ی کلید واژه هایی جهت شناسایی آنها می باشد. ارقام بومی بیجندی اخلمد، عبدالمجیدی، گلشاهی پیش رس، کمپوتی، علیموری و همچنین ارقام خارجی پرایم رز، رد اسپار، فوجی، برابرن و اینگرید پیوند شده روی پایه رویشی MM.۱۰۶ در محل باغ گلستان واقع در استان خراسان رضوی در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ مورد بررسی قرار گرفتند. ۶۲ صفت کمی و کیفی مختلف مربوط به خصوصیات درخت، برگ، شکوفه و خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه در آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۰ تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد که رقم پرایم رز دارای میوه هایی به فرم پخ، رد اسپار هرمی متمایل به کروی، بیجندی اخلمد کروی و سایر ارقام به فرم کروی پخ بود. مدل برچه ها در علیموری و پرایم رز کاملا باز و در سایر ارقام بسته بود. مقایسه میانگین ها حاکی از آنست که بیشترین تنوع بین ارقام در صفاتی مانند عمق گلگاه، سفتی میوه، ضخامت پوست میوه، طول و قطر میوه، طول بذر، پهنای برگ، اسید میوه، pH میوه وجود داشت. نتایج تجزیه همبستگی بین صفات بیانگر وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین صفات طول دمبرگ با نسبت طول برگ به پهنا (۰۷/۰±۷۴/۰r=) و وزن میوه با طول میوه (۰۳/۰±۹۶/۰r=) در سطح احتمال ۱ درصد بود.

Mauls domestica Borkh, تنوع ژنتیکی, همبستگی صفات, فوجی, برابرن, رقم