پرویز رضوانی مقدم - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بهزاد امیری
حمیدرضا احیایی

در سال های اخیر استفاده از اصلاح کننده های آلی و بیولوژیک به منظور جایگزینی بوم سازگار برای کودهای شیمیایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و سطوح مختلف کمپوست قارچ بر عملکرد گل و ویژگی های بنه ی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال های زراعی ۹۱-۱۳۸۸ در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ریزوباکترهای محرک رشد گیاه (کاربرد و عدم کاربرد نیتروکسین) و سطوح مختلف کمپوست قارچ مصرف شده (صفر، ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰ تن در هکتار) به ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی مدنظر قرار گرفتند. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که نیتروکسین دارای اثر مثبت بر روی تمامی صفات مورد مطالعه بود، به عنوان مثال در شرایط کاربرد نیتروکسین تعداد جوانه در هر بنه ۱۲ درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. بر اساس نتایج آزمایش، هر یک از سطوح ۲۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۰۰ تن در هکتار کمپوست قارچ به ترتیب باعث افزایش ۴۸، ۲۴، ۳۰ و ۲۹ درصدی وزن کل بنه ها بدون فلس در مقایسه با شاهد شدند. اثر متقابل ریزوباکترهای محرک رشد گیاه و سطوح مختلف کمپوست قارچ به طور معنی داری بر عملکرد گل تاثیر داشت، به طوری که در شرایط کاربرد و عدم کاربرد نیتروکسین به ترتیب سطوح ۶۰ و ۱۰۰ تن در هکتار کمپوست قارچ نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند. با توجه به نتایج آزمایش، از نظر عملکرد کلاله، کاربرد نیتروکسین کارایی هر یک از سطوح ۴۰، ۶۰ و ۸۰ تن در هکتار کمپوست قارچ را به ترتیب ۷۷، ۶۶ و ۳۰ درصد در مقایسه با سطوح مشابه در شرایط عدم کاربرد نیتروکسین افزایش داد. به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می رسد با استفاده از کودهای بیولوژیک و مقادیر مناسب کمپوست قارچ می توان ضمن حفظ پایداری کشت بوم ها، خصوصیات کمی و کیفی زعفران را بهبود بخشید.

اصلاح کننده های آلی, عملکرد کلاله, نیتروکسین, وزن بنه بدون فلس