شبنم فخیم رضایی
جعفر حاجی لو - دانشگاه تبریز

به منظور ارزیابی طول دوره پذیرایی کلاله، در ارقام مخملی، انجیری تابستانه، انجیری مالکی، حاج کاظمی و زودرس هلو، گرده افشانی کنترل-شده در آزمایشگاه و مزرعه انجام شد. جهت انجام گرده افشانی کنترل شده از شاخه های دارای تعداد کافی جوانه گل در هر رقم استفاده گردید. گرده-افشانی دستی در روز اخته نمودن گل ها (روز صفر) و سپس هر دو روز (۲، ۴، ۶ و ۸ روز پس از اخته نمودن) با گرده خودی انجام و جهت ردیابی نفوذ لوله گرده مادگی های گرده افشانی شده ۴ روز پس از گرده افشانی جمع آوری شده و در محلول فیکساتیو (FAA) تثبیت شدند. مادگی ها پس از شستشو به منظور نرم شدن در محلول سولفیت سدیم ۵% اتوکلاو شدند. پس از رنگ آمیزی با آنیلین بلو وضعیت جوانه زنی دانه گرده در سطح کلاله و چگونگی رشد لوله های گرده در هر قسمت خامه (فوقانی و تحتانی) و همچنین داخل تخمدان بوسیله میکروسکوپ فلورسنت شمارش شد. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان می دهد که کلاله ها در تمامی ارقام مورد مطالعه در مرحله شروع باز شدن گل پذیرا بوده وبه مدت ۸ روز پذیرایی خود را حفظ می کند. میزان پذیرایی بین ۲ تا ۴ روز بعد به مطلوب ترین میزان خود می رسد. وجود نوسانات دمایی در شرایط مزرعه عکس العمل متفاوت ارقام را در زمانهای مختلف گرده افشانی به همراه داشت. با توجه به جوانه زنی گرده در سطح کلاله و در شرایط درون شیشه ای و وجود لوله گرده در درون تخمدان در شرایط خود گرده افشانی عدم وجود نرعقیمی و وجود خودسازگاری در ارقام مورد مطالعه مشخص گردید.

هلو, خود گرده افشانی, پذیرایی کلاله, رشد لوله گرده, دما